Καρυστινές ιστορίες

 Καρυστινές ιστορίες

MARIA ANDRELLOU·ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2019·

Της Μαρίας Ανδρέλλου

7:04 Μ.Μ.

📷

Το Σεπτέμβρη του 1841 ο βασιλιάς Όθωνας ,πρώτος βασιλιάς του Ελληνικού κράτους ,αποφάσισε να επισκεφθεί για πρώτη φορά την Εύβοια και τις Βόρειες Σποράδες, όπως ονομάζονται τα νησιά που αποτελούσαν τότε τα ακρότατα βορειοανατολικά θαλάσσια σύνορα του Ελληνικού Κράτους. Ξεκίνησε λοιπόν το ταξίδι του το βράδυ της 16ης Σεπτεμβρίου από τον Πειραιά με προορισμό την Κάρυστο,στον κόλπο της οποίας έφτασε με τη συνοδεία του το επόμενο πρωϊ..Τις λεπτομέρεις της επίσκεψης του Όθωνα στην Κάρυστο περιέγραψε ο Λουδοβίκος Ρος (Ludwig Ross),πρώτος καθηγητής αρχαιολογίας του Οθώνειου Πανεπιστημίου Αθηνών (ίδρυση: 1837), που πάντα συνόδευε τον Όθωνα στις περιηγήσεις του...Εκτός από τον Ρος τον βασιλιά συνόδευαν ο Στρατηγός Τζαβέλας,οι Συνταγματάρχες Γρίβας, Γαρδικιώτης ,ο Γερμανός ζωγράφος Πέτερ φον Ες ,ο Ταγματάρχης φον Κρόπερ, οι Λοχαγοί Μαυρομιχάλης και φον Στάϊνσντορφ, ο Γραμματέας Βέντλαντ, ο Βαρώνος φον Στένγκελ, ο κ. Σ. Βουδούρης, ο καθηγητής Βούρος, ο συγγραφέας Βούρης, και ο γενναίος πυρπολητής Παπανικολής, που ήταν και ο Κυβερνήτης της κορβέτας "Αμαλία"...Η βασίλισσα Αμαλία για πρώτη φορά μετά από πέντε χρόνια δεν συνόδευε το βασιλιά μια και βρισκόταν στην πατρίδα της τη Γερμανία και συγκεκριμένα στον πατρικό της πύργο στο Όλντενμπουργκ...Οι κάτοικοι της Καρύστου,κατέβηκαν στο γυαλό ακολουθώντας τους προύχοντες του τόπου ,τον δήμαρχο Αντώνη Στρατή, τον Επίσκοπο Καρύστου (1834 -1842 ) Δανιήλ Κοντούδη ,τον Πρόξενο Γαλλίας,τις λοιπές αρχές ,για να προυπαντήσουν τον βασιλιά,ο οποίος μπήκε στο λιμάνι με ιστιοφόρο,μια και η κορβέτα Αμαλία είχε προσδέσει ανοιχτά του Μπούρου...Πρωτεύουσα τότε ήταν οι Μύλοι,,που αποτελούνταν από πέντε χωριά,(εξ ου και το από πέντε χωριά χωριάτες) μεταξύ των οποίων τα κυριότερα ήταν ο Μάρκωνας και οι Μύλοι, τα οποία μαζί αριθμούσαν 400 σπίτια....Οι πληγές που είχαν αφήσει η αποτυχημένη επανάσταση στην Εύβοια και η σκληρή αντιμετώπισή της από τον Οθωμανό κατακτητή δεν είχαν ακόμα κλείσει.... Όπως είναι γνωστό η Κάρυστος ,όπως και ολόκληρη η Εύβοια, παρότι πλήρωσε ακριβό φόρο αίματος, έμελλε να απελευθερωθεί μόνο με διπλωματικές διαπραγματεύσεις και συμπεριελήφθη στο νέο κράτος με το πρωτόκολλο του Λονδίνου (3-2-1830)...Παρόλες όμως τις ανοιχτές πληγές οι κάτοικοι διεκδικούσαν αυτό που σήμερα λέμε ανάπτυξη,και βασικό όρο γι αυτήν, έθεταν τη δημιουργία καινούριας πόλης κοντά στο γυαλό,προκειμένου να αναπτύξουν το λιμάνι για τη μεταφορά και διακίνηση της παραγωγής τους..(Φανταστείτε ότι σύμφωνα με τα γραπτά του Ros οι καλοποτισμένοι κήποι της περιοχής έδιναν τότε το χρόνο 25 έως 35 εκατομμύρια λεμόνια και περί τα τέσσερα εκατομμύρια κίτρα)...Και δεν αναφέρονται φυσικά τα αιγοπρόβατα,τα αμπέλια και οι άλλες παραγωγικές διαδικασίες...Για να μη μακρηγορούμε ,το υπέροχο Καρυστινό τοπίο,η Καρυστινή φιλοξενία,η άδολη ψυχή των κατοίκων που παρά τη φτώχεια τους ,εξέφρασαν την αγάπη και το σεβασμό τους στο βασιλέα,έκαναν το θαύμα τους...Στο γεύμα που παρέθεσε ο Επίσκοπος στην κατοικία του ,στην οποία στεγαζόταν και η Επισκοπή , στη θέση Παλαιά Χώρα, (ως και τη δεκαετία του 1950 σώζονταν κάποια ερείπια στο κτήμα του Ευαγγέλου Σαραβάνου,τώρα δε γνωρίζω)ο Όθωνας μέσα σε κλίμα ενθουσιασμού δεσμεύτηκε ότι θα υπογράψει Βασιλικό Διάταγμα σύμφωνα με το οποίο θα εγκρίνει το σχέδιο του παραλιακού οικισμού,το οποίο είχε εκπονήσει Γάλλος Αξιωματικός...(Πράγμα που έγινε με το Β.Δ. της 13/25-10-42 ) τροποποιημένο για μια ακόμη φορά ,μια και η απόφαση των Καρυστινών για δημιουργία σχεδίου πόλης είχε γίνει αντικείμενο πολιτικών και όχι μόνο προστριβών,με αποτέλεσμα να έχουν περάσει 8 άπρακτα χρόνια ,με σχέδια επί σχεδίων (δηλαδή από τις 15 Μαρτίου του 1834 που οι Δημογέροντες ζήτησαν από τον Έπαρχο Καρυστίας να ονομαστεί «Οθωνίς» η νέα πόλη που θα κτιστεί στην παραλία) ! Τελικά το 1843 ο Όθωνας ,θέλοντας να διευκολύνει την κατάσταση προκειμένου να ολοκληρωθεί το περίφημο σχέδιο της νέας παραλιακής πόλης ,έστειλε στην Κάρυστο τον Βαυαρό μηχανικό Όθωνα Μίρμπαχ ώστε να ολοκληρώσει το σχέδιο , να του δώσει την τελική μορφή ,αυτή που καθιστά μοναδική την πόλη μας 180 χρόνια μετά...Το σχέδιο που παρέδωσε στην πόλη ο Μπιρμπαχ βασιζόταν στις αρχές του Ιπποδαμείου συστήματος, δηλαδή σε ένα πλέγμα ορθογωνίων τεμνομένων οδών που δημιουργούν οικοδομικά τετράγωνα μικρών σχετικά διαστάσεων, δηλαδή 29 Χ 68 μ. ή 60 Χ 69 μ., με μικρές εξαιρέσεις...Τα πλάτη των οδών έχουν συνήθως εύρος 10 μέτρων,πλην των κυρίων που έχουν πλάτη 16 μ. και των οδών με δύο κλάδους που το μεικτό εύρος τους μαζί με τη νησίδα είναι 22 μ. Το όλο πολεοδομικό σχέδιο περιελάμβανε 36 οικοδομικά τετράγωνα που αποδίδονταν για κατοικίες και 6 τετράγωνα που αποδίδονταν για ελεύθερους χώρους, μνημεία, ναούς και δημόσια κτίρια... Για τις παρεμβάσεις στο τελικό σχέδιο Μπιρμπαχ,που έγιναν πάντα με αποφάσεις Δημοτικών Συμβουλίων ,θα μιλήσουμε σε άλλη ανάρτηση σε μέλλοντα χρόνο..Υπάρχει μια μελέτη ενός Αθηναίου αρχιτέκτονα κάπου στη δεκαετία του 60,που έχει εκδοθεί πολύ παλιά από την Εταιρεία Ευβοϊκών Σπουδών,την οποία κάπου δάνεισα και έχασα... Εκεί βλέπουμε το αρχικό σχέδιο και την...εξέλιξή του

Υ.Γ. Ήδη από τις 11 Μαϊου του 1841 οι εικοσι από τους πλέον σημαίνοντες Καρυστινούς
έχουν υπογράψει το περίφημο "Συμφωνίας περί συνοικισμού έγγραφο" σύμφωνα με το οποίο υποχρεούνται (οι υπογράφοντες) να κτίσουν την κατοικία τους στη νέα πόλη μέσα σε 18 μήνες από την έγκριση του σχεδίου. ... Εννοείται ότι και οι είκοσι ...υπογράφοντες έχτισαν σε περίοπτες θέσεις του νέου σχεδίου ,οι υπόλοιποι κάτοικοι αγόρασαν οικόπεδα με ευνοϊκά κίνητρα που εδόθησαν τότε με απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου προκειμένου να δημιουργηθεί η Οθωνούπολις όπως ήδη είχαν δεσμευτεί με το ίδιο έγγραφο ,προκειμένου να πείσουν το βασιλέα για το αίτημά τους. ...