Εκστρατεία κατά Καρύστου τον Φεβρουάριο του 1822 με αρχηγό τον Οδυσσέα Ανδρούτσο.

 

Εκστρατεία κατά Καρύστου τον Φεβρουάριο του 1822 με αρχηγό τον Οδυσσέα Ανδρούτσο. Μετάφραση από το βιβλίο του Κωσταντίνου Γουναρόπουλου- Ιστορία της Νήσου Ευβοίας.

Ο στρατηγός Οδυσσέας, ήρθε στην επαρχία Καρυστίας κατά τα μέσα του Γενάρη 1822 με 300 άνδρες . Η φήμη του ήταν μεγάλη και έτσι, όλοι αναθάρρησαν ενώ ταυτόχρονα  υπήρχε μεγάλος ενθουσιασμός ανάμεσα τους όταν συγκεντρώθηκαν όλοι μαζί , λαός και πρόκριτοι, στο στρατόπεδο στο Αλιβέρι, όπου και αποφασίστηκε η εκστρατεία κατά της Καρύστου.

Οι κάτοικοι ανέθεσαν όλες τους τις ελπίδες για λευτεριά στον Οδυσσέα και για αυτόν τον λόγο του έδιναν ότι είχαν για τις ανάγκες του πολέμου. Πρόβατα και άλλα ζώα για τροφή, χρήματα για τους μισθούς και ακόμα κοσμήματα χρυσά και αργυρά όπως δακτυλίδια σκουλαρίκια και κολιέ , οι γυναίκες τα πρόσφεραν στον αγώνα.

Ήρθαν και άλλοι στρατιώτες και μαζεύτηκαν 1500 περίπου άνδρες υπό τους αρχηγούς Κυριακούλη, Κριεζώτη , Λεπενιώτη , Τομαρά ,Βάσο και τον επικεφαλής όλων, τον Οδυσσέα Ανδρούτσο.

Στα τέλη του Γενάρη ο Οδυσσέας παρέλαβε τον στρατό και κατέβηκε να σταθμεύσει στα Στύρα. Ταυτόχρονα έφτασαν και οι έφοροι της επαρχίας όπως και ο επίσκοπος Νεόφυτος. Όλοι μαζί φρόντισαν το στράτευμα στις ανάγκες της τροφής και των πολεμοφοδίων. Οι δε Στυρείς αν και δεν είχαν επαναστατήσει άλλη φορά εξ αιτίας της στάθμευσης εκεί διαρκούς σώματος Τούρκων στρατιωτών, τώρα συμμετείχαν στον αγώνα για να ελευθερωθούν.

Άλλοι πρόκριτοι έστειλαν τις οικογένειες τους απέναντι στον Μαραθώνα και άλλοι κατατάχτηκαν στον στρατό, όλοι όμως ασπάστηκαν τον αγώνα σαν στρατιώτες τολμηροί και φιλελεύθεροι. Ο δε Οδυσσέας, θέλοντας από την μια να δοκιμάσει την αποφασιστικότητα του  κόσμου και από την άλλη να τους τονώσει ακόμα περισσότερο το αγωνιστικό τους πνεύμα, έστειλε επιστολή στον Μελισσώνα και προσκάλεσε τους κατοίκους να πάνε στα Στύρα και να μιλήσουν μαζί του. Οι Μελισσωνίτες όμως, από τον φόβο τους ούτε στα Στύρα πήγαν, αλλά έστειλαν και την επιστολή στον Ομέρ για να δηλώσουν  την αφοσίωση τους.

Μετά από αυτό, ο Οδυσσέας με τον στρατό, οδηγήθηκε προς την Κάρυστο και σταθμεύει τρεις ώρες μακριά. Και ο ίδιος ο Οδυσσέας πήγε μαζί με τον υπαρχηγό του Γεωργίου Λεπενιώτου στον Μελισσώνα, ο δε Κυριακούλης με στρατιώτες Μανιάτες πάει στο Χεροδύναμο, ενώ ο Κριεζώτης και ο Βάσος με άλλους στρατιώτες Ευβοείς  στρατοπέδευσαν στα χωριά Πεζάνους και Φρύγανι.

Όλοι έμειναν σε σπίτια κατοίκων οι οποίοι τους περιποιήθηκαν και με προθυμία τους παρείχαν ότι χρειαζόντουσαν. Μερικοί όμως, μικρόψυχοι, κρύφτηκαν στα δάση για να μην ενοχοποιηθούν για αποστασία.

Με την άφιξη του στρατού ξεκίνησε και ο βαρύς χειμώνας. Χιόνια κάλυψαν τον τόπο και το Διακόφτιον έγινε αδιάβατο για αυτόν τον λόγο η εφορία που είχε μείνει στα Στύρα, έστελνε στο στρατό τα χρειαζούμενα δια θαλάσσης από το Μαρμάρι.

Οι Τούρκοι που ήταν κλεισμένοι στο Κάστρο, όταν έμαθαν την προέλαση των Ελλήνων φοβήθηκαν  και έστειλαν μέσα από το Λυκόρεμα  Χριστιανό από το Φρύγανι, ο οποίος τον διαβεβαίωσε για τον στρατό του Οδυσσέα.

Ο Οδυσσέας τότε έστειλε επιστολή από τον Μελισσώνα με κάποιον χωρικό και του πρότεινε να παραδώσει το φρούριο. Ο Ομέρ το αρνήθηκε και μάλιστα του πρότεινε να κάνουν κλεφτοπόλεμο. Ο Οδυσσέας του απάντησε και τον έβρισε αλλά ο Ομέρ δεν το συνέχισε.

Οι κάτοικοι των χωριών σκεφτόντουσαν τι να κάνουν. Από την μια ήθελαν να πετύχει η επανάσταση και να ελευθερωθούν αλλά από την άλλη σκεφτόντουσαν τι θα γινόταν σε περίπτωση αποτυχίας και την αναχώρηση του στρατού. Πιο τολμηροί φάνηκαν οι κάτοικοι  της Λάλλας διότι δυο φορές κάλεσαν από τον Μελισσώνα τον στρατηγό να κατέβει γρήγορα στην Κάρυστο.

Σύμφωνα με την μαρτυρία του αυτόπτη μάρτυρα Βαρλαάμ, ο Οδυσσέας για στρατηγικούς λόγους έστειλε στην Λάλλα τον Κριεζώτη, τον Κυριακούλη τον Βάσο και μαζί τους έστειλε τον Βούρλαρη. Όταν αυτοί κατέβηκαν στην Λάλλα, οι κάτοικοι τους φιλοξένησαν στα σπίτια τους. Έστειλε δε τον Λεπενιώτη και τον Τομαρά προς τα Πλακωτά, έτσι ώστε όταν δουν τους Τούρκους να βγαίνουν εναντίον τους προς την Λάλλα, αυτοί να πλησιάσουν προς το φρούριο και τότε όλοι μαζί να ορμήσουν και να τους αποκόψουν έτσι ώστε να μην μπορούν να ξαναγυρίσουν  στο Κάστρο.

 Οι Τούρκοι όταν είδαν ότι οι Έλληνες ήταν τόσο κοντά, βγήκαν μέχρι το μοναστήρι των Ταξιαρχών στα Καλύβια, οι δε Έλληνες βγήκαν από τα σπίτια και τους κυνήγησαν μέχρι την Μεκουνίδα. Με αυτόν τον τρόπο οι Τούρκοι αποκλείσθηκαν στην  Μεκουνίδα, οι δε Έλληνες επέστρεψαν στην Λάλλα  γιατί δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τα τηλεβολήματα από το Φρούριο.

 Ο δε Οδυσσέας ήταν στο Χεροδύναμο όταν έγιναν όλα αυτά, και μέσα από τα Πλακωτά πάει στην θέση Καγιαλή, βόρεια και απέναντι από το Φρούριο και κόβει το νερό από το  Υδραγωγείο. Αφού στάθηκε λίγο εκεί και κατασκόπευσε , επέστρεψε προς τα πάνω μέσω της ίδιας διαδρομής.

Οι δε αποκλεισμένοι στην Μεκουνίδα Τούρκοι, όταν είδαν τον Οδυσσέα,νόμιζαν ότι είχε δειλιάσει και  βγήκαν από κάποιον Βέικο πρώτο πρώτο και μέχρι της Καμάρες με την συνοδεία παιδιών , αλλά ακόμα πιο πάνω, τον ακολούθησαν μέχρι την θέση Καγιαλή.

Τότε ο Οδυσσέας διατάζει πυρ εναντίον τους και εκείνοι δείλιασαν και έτρεξαν προς το φρούριο όπου και βρήκαν και καταφύγιο.

Οι δε Έλληνες, με μεγάλη δυσκολία λόγω της ολισθηρότητας λόγω χιονόπτωσης ,πήγαν στον Μελισσώνα όπου ανέγειραν οχυρώματα για να μην περάσουν οι εχθροί.

Κατά άλλη μια πηγή , ο Οδυσσέας και οι άλλοι αρχηγοί, επέστρεψαν μέσα στην ημέρα κατέβηκαν από τον Μελισσώνα και προς το βραδάκι γύρισαν ,αλλά οι άλλοι, κατέβηκαν στην Λάλα πιο πριν από τον Οδυσσέα μερικές ώρες, και επειδή δεν φάνηκε κανείς στα Πλακωτά, όσοι ήταν στην Λάλα ανέβηκαν στην Μεκουνίδα και μετά έφυγαν μαζί με τον στρατηγό μέσω των Πλακωτών.

Μετά την επιστροφή του ο Οδυσσέας έμεινε στην Μελισσώνα πέντε μέρες, και στο σύνολο της εκστρατείας, 17. Ένα πρωί, κατέβηκε στον Αλλόκαμπο χωρίς να αφήσει όμως πίσω τους ασθενείς  και μέσω της δημόσιας οδού έφτασε στα Στύρα.

Πριν να φύγει από τον Μελισσώνα, εμπιστεύτηκε μόνο στους πρόκριτους  ότι το κάνει με την δική του θέληση χωρίς να τους δώσει όμως και κάποια άλλη εξήγηση. Επίσης μιλούσε με σύνεση και πατρική στοργή στους κατοίκους.  Αυτό φαίνεται και από ένα χαρακτηριστικό στιγμιότυπο όταν έπρεπε να τιμωρήσει έναν τουρκόφωνο. Ο Οδυσσέας όμως είπε « Δεν ήρθα να καταλύσω αλλά να να σώσω». Και έτσι μιλούσε  με σεβασμό προς όλους και οι στρατιώτες είχαν ευταξία και σεβασμό.

Και ο μεν Οδυσσέας μέσω των Στύρων πέρασε απέναντι στον Μαραθώνα με 50 στρατιώτες , ο δε Κυριακούλης αφού παρέλαβα τον Νεόφυτο ο οποίος ήταν πολύ στενοχωρημένος και θυμωμένος για το ανώφελο της εκστρατείας από την μια και από την άλλη γιατί οι μισθοφόροι από την Λακωνία και από αλλού, των πίεζαν για τους μισθούς τους , πήγε στην Αίγινα, ενώ ο Νεόφυτος πήγε στην Κόρινθο όπου βρήκε τον Υψηλάντη.  Ο Υψηλάντης αφού ενημερώθηκε για το πρόβλημα των μισθοφόρων τακτοποίησε τις οφειλές τους Νεόφυτου. Οι αρχηγοί Κριεζώτης και Βάσσος , δεν έφυγαν από την Εύβοια αλλά ετοιμαζόντουσαν στο Κοτύλαιο Όρος.