ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΚΑΡΥΣΤΟΥ ΤΟΝ ΜΑΡΤΙΟΝ ΤΟΥ 1824 –ΑΡΧΗΓΟΣ ΚΡΙΕΖΩΤΗΣ

 Ελεύθερη μετάφραση από το βιβλίο ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΕΥΒΟΙΑΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΟΥΝΑΡΟΠΟΥΛΟΥ.

ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΚΑΡΥΣΤΟΥ ΤΟΝ ΜΑΡΤΙΟΝ ΤΟΥ 1824 –ΑΡΧΗΓΟΣ ΚΡΙΕΖΩΤΗΣ

Όπως λέγεται , ο Κριεζώτης αφού αρρώστησε στο Αλιβέρι  έφυγε και πήγε στην Κέα. Επειδή όμως δεν τον δέχθηκαν εκεί μιας και φοβόντουσαν την επιδημία πανώλης που είχε η Εύβοια, πήγε στην Αίγινα και αφού έγινε καλά, επέστρεψε στο στρατόπεδο των Βρυσακίων. Πριν να διαλύσουν το στρατόπεδο αποφάσισαν να κάνουν αντιπερισπασμό στην Κάρυστο και ο φιλότιμος Κριεζώτης το ανέλαβε με την βοήθεια  επτά Ψαριανών πλοίων από τα οποία τα πέντε ήταν μύστικες, δηλ ιστιοφόρα ειδικά για καταδρομές και πειρατές..

Έφυγε από το Αλιβέρι με 800 άνδρες  δια ξηράς και φθάνοντας στην Βρύση του Μπέη στο Μαρμάρι, αποφάσισε να στρατοπεδεύσει στο Λυκόρεμα που απέχει περίπου δύο ώρες από το κάστρο.

Ανήγειρε οχυρώματα στην θέση Κεφάλα απέναντι από τους Πεταλιούς και για μεγαλύτερη ασφάλεια στο εκκλησάκι του Ταξιάρχου πάνω στον δρόμο που οδηγεί στο Μαρμάρι. Τα δε πλοία αγκυροβόλησαν στο στρατόπεδο για να παρέχουν τα αναγκαία.

Το πρώτο βράδυ οι Έλληνες, έπιασαν 500 πρόβατα στην θέση Κρυφτή που ανήκε στον Μαχμούτ Δεληβραίμη , επίσημο Τούρκο τον οποίον τον σκότωσαν μαζί με κάποιον άλλον. Την επομένη άρπαξαν χιλιάδες πρόβατα στην Παξιμάδα και στο Λιβαδάκι τα οποία παραδόθηκαν στον αρχηγό και στους Ψαριανούς.

Οι δε Τούρκοι αφού έμαθαν τον ερχομό των Ελλήνων άλλοι ήθελαν να εκστρατεύσουν προς το Λυκόρεμα , όπως ο διοικητής Αχμέτ Κεχαγιάς , εξωμότης από την Χαλκίδα και αρχηγός τρακοσίων Τούρκων οι οποίοι είχαν έρθει για να ενισχύσουν την φρουρά του Κάστρου,- άλλοι πάλι είχαν αντίθετη γνώμη. Ο Φρούραρχος Μουσταφάς Αγαζαδές  επέμενε πολύ για να μην απομακρυνθούν . Παρόλες τις αντιρρήσεις του, αποφασίστηκε η  έξοδος προς το Λυκόρεμα.

Βγήκαν λοιπόν από το κάστρο, δύο αρχηγοί με 600 Τούρκους. Πρώτα τον διοικητή πάνω σε λευκό άλογο και τον Φρούραρχο . Ακολούθησαν και πεζοί ακολουθούμενοι από υπηρέτες και βάδισαν μέσω της μεγάλης γέφυρας και του κάμπου .

Φθάνοντας σε μια θέση που μπορούσαν να δουν τους Έλληνες,  τους βλέπουν να χορεύουν σε ένα μαντρί και ταράχτηκαν γιατί δεν μπορούσαν αμέσως να καταλάβουν το τι πρέπει να κάνουν. Μερικοί έλεγαν να κατασκευάσουν προμαχώνες και με τα όπλα να διώξουν τους επαναστάτες. Ο δειλός όμως Φρούραρχος πρότεινε να γυρίσουν και να κλειστούν στο κάστρο και πρώτος πρώτος ξεκίνησε να γυρίσει πίσω ενώ τον ακολούθησαν και πολλοί άλλοι.  Ξαφνικά τότε, παρουσιάστηκε μια αλεπού να τρέχει  και ο Κριεζώτης το θεώρησε καλό οιονό και διέταξε να την πιάσουν  και να την γδάρουν ζωντανή.  Μετά οι Έλληνες κατάλαβαν τον φόβο των Τούρκων  οι οποίοι αμαχητί έφευγαν ενώ οι Έλληνες τους κυνηγούσαν φωνάζοντας και πυροβολώντας.

Και έτσι τρέχοντας οι Τούρκοι προσπαθούσαν να φτάσουν στο κάστρο για να σωθούν. ‘Αλλοι ρίχνοντας τα όπλα, άλλοι έφιπποι, άλλοι  κρατώντας ακόμα και τις ουρές των αλόγων. Οι Έλληνες συνέχισαν να τους καταδιώκουν και έφτασαν στην Μεγάλη Γέφυρα. Εκεί χωρίς αντίσταση σκότωσαν 22 και έπιασαν 9. Ένας από αυτούς ήταν ο αρχηγός Κεχαγιάς. Αυτός, ενώ έφευγε, έπεσε από το άλογο το οποίο σκοτώθηκε στην μάχη. Ο Κεχαγιάς προσπαθούσε να βρει διέξοδο όταν έπεσαν πάνω του οι Έλληνες.  Ο Κεχαγιάς αντιστάθηκε με σθένος και αφού άδειασε τα όπλα του, πολέμησε με το σπαθί του. Στο τέλος του επιτέθηκαν τρεις. Ο Αγγελής, ο Ισίδωρος και ο Ιωάννης και αφού τον έπιασαν από τα μαλλιά τον πήγαν στον αρχηγό. Από τους Έλληνες συνελήφθη μόνο ένας, τον οποίο τον γκρέμισαν από τα βράχια του κάστρου. Οι υπόλοιποι καταδιωκόμενοι μέχρι τους Κοκκάλους, κατάφεραν και μπήκαν στο κάστρο.

Οι δε Έλληνες σαν ήδη νικητές, δεν επέστρεψαν στο Λυκόρεμα αλλά στρατοπέδευσαν κοντά στο Χαρτζάνι δίπλα στη γέφυρα των Βαρδιάνων για να μπορούν να κάνουν πιο στενή την πολιορκία.

Ο Κριεζώτης έστειλε τους αιχμαλώτους και τα κεφάλια των νεκρών στην Αθήνα στο αρχιστράτηγο Οδυσσέα ο οποίος όπως λέγεται, στενοχωρέθηκε γιατί ζήλεψε την νίκη του Κριεζώτη.

 Ο Κεχαγιάς έφτασε στα Ψαρά μαζί με τους Ψαριανούς και ελευθερώθηκε αφού καταβλήθησαν λύτρα , η σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες, ενώ ήταν φυλακισμένος σε ένα σπίτι, σώθηκε κατά την καταστροφή των Ψαρών και επέστρεψε στην Χαλκίδα.

Οι Τούρκοι βρέθηκαν σε πολύ δύσκολη θέση γιατί δεν μπορούσαν να βοσκήσουν τα κοπάδια τους έξω από το κάστρο ούτε να προμηθευτούν τρόφιμα. Έτσι, αποφάσισαν να βγουν και να καταδιώξουν τους Έλληνες.

Πράγματι βγήκαν και έγιναν διάφορες μικροεπιθέσεις στους Βαρδιάνους με τους Τούρκος να γυρίζουν στο δρόμο για το  κάστρο . Όμως οι Έλληνες τους κυνήγησαν μέχρι το Νικάσι . Εκεί επειδή υπήρχαν πολλά στενά μονοπάτια ανάμεσα στα περιβόλια, φοβήθηκαν τις ενέδρες των Τούρκων και για αυτό εγκατέλειψαν την καταδίωξη και επέστρεψαν  στο στρατόπεδο ενώ οι Τούρκοι, για δεύτερη φορά νικημένοι, κλείστηκαν στο κάστρο.

Οι Έλληνες σκεφτόντουσαν πώς να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της τροφής και αποφάσισαν να στήσουν καρτέρι στα κοπάδια των Τούρκων όταν τα έβγαζαν το πρωί για βοσκή και για αυτό τον λόγο ο Κριεζώτης έφτιαξε ένα ειδικό σώμα. Ξαφνικά όμως  εκείνη την νύχτα, ήρθε ξαφνικά από την Αθήνα ο Οδυσσέας με πενήντα στρατιώτες και τρεις σαλπιγκτές για να κάνει επιθεώρηση της πολιορκίας  και παραδέχθηκε και ο ίδιος ότι η απόφαση του Κριεζώτη να στήσουν καρτέρι στα πρόβατα των Τούρκων ήταν σωστή.

Πράγματι λοιπόν, το άλλο πρωί, ενώ τα πρόβατα βγήκαν έξω από τα τείχη για να βοσκήσουν, οι σαλπιγκτές έδωσαν το σήμα και οι Έλληνες όρμησαν, έπιασαν διακόσια πρόβατα και γύρισαν στο στρατόπεδο των Βαρδιάνων.

Λέγεται ότι εκείνη την νύχτα τσακώθηκε ο Κριεζώτης με τον  Οδυσσέα  για τα πρόβατα γιατί ο Οδυσσέας ήθελε να τα πάρει όλα ενώ ο Κριεζώτης τα ήθελε για τις ανάγκες των στρατιωτών του.  Με αφορμή αυτό το γεγονός ο Οδυσέας ραδιουργεί  με τους αξιωματικούς  Αναστάσιο Βούλγαρη και Ιωάννη Μέλιο, έχοντας 250 άνδρες, οι οποίοι το ίδιο βράδυ έφυγαν και πήγαν στο Λυκόρεμα . Έφυγε και ο Οδυσσέας και έπεισε τους πλοιάρχους να μη δώσουν στον Κριεζώτη ούτε πολεμοφόδια  ούτε τρόφιμα.

Δυστυχώς όλα αυτά έγιναν γνωστά στον Ομέρ από δυο Χριστιανούς βοσκούς του οι οποίοι ανέβηκαν στο κάστρο και είπαν ότι οι Έλληνες έφυγαν από το στρατόπεδο λόγω διχόνοιας και άφησαν και τα πρόβατα.  Προέτρεπαν τους Τούρκους να βγουν και να βοηθήσουν να τα μαζέψουν. Οι Τούρκοι βγήκαν με τον έναν, ενώ τον άλλο τον κράτησαν στο κάστρο. Όταν έφτασαν στα οχυρώματα του στρατοπέδου, μην περιμένοντας να βρουν αντίσταση, άρχισαν να βρίζουν τους Έλληνες και να τους λένε αν θα ήθελαν να τους δώσουν πολεμοφόδια. Όμως εκείνοι παίρνοντας θάρρος από την απελπισία τους, όρμησαν  και τους καταδίωξαν . Οι Τούρκοι τράπηκαν σε φυγή και από τον θυμό τους σκότωσαν τον βοσκό στους Κοκκάλους  επειδή θεώρησαν ότι τους είχε εξαπατήσει. Όταν έφτασαν στο κάστρο διαμέλισαν τον άλλον βοσκό.

Το ίδιο βράδυ λόγω έλλειψης εφοδίων ο Κριεζώτης αφήνει το στρατόπεδο και πάει στο Λυκόρεμα για να ζητήσει βοήθεια από τον στόλο.    Μάταια όμως. Δεν υπήρχε βοήθεια και μάλιστα λέγεται ότι ενώ ο Οδυσσέας ήταν μέσα σε ένα Ψαριανό πλοίο , ο ίδιος του ο γραμματέας ο Παναγής Ιγγλέζης απέτρεψε τον Κριεζώτη να μπει λέγοντας του ότι δεν ήταν μέσα ο στρατηγός.

Λόγω έλλειψης εφοδίων ο Κριεζώτης στέλνει με επιστολή δυο Καρυστινούς στην Κέα , τον Αναγνώστη Παπαιωάννου και τον Αντώνιο Γουναρόπουλο οι οποίοι δεν κατόρθωσαν τίποτα και στην επιστροφή κινδύνευσαν να συλληφθούν από τους Τούρκους.

Έτσι ματαιώθηκε η τέταρτη εκστρατεία κατά Καρύστου κατά την οποία πολλές οικογένειες κατέφυγαν για να σωθούν στους Πεταλιούς  μετά την διάλυση του στρατοπέδου. Άλλες οικογένειες πήγαν στην Αττική και άλλες αλλού.

Ο Κριεζώτης χωρίς εφόδια μαθαίνει ότι έρχεται στρατός από τον Βόλο στην Χαλκίδα για να βοηθήσει τον Ομέρ και ένα απόσπασμα από αυτούς ήρθε μέχρι το Αλιβέρι. Έλυσε την πολιορκία από ανάγκη ο Κριεζώτης και δια ξηράς με τον υπόλοιπο στρατό του στις αρχές του Μάη αφού πολέμησε με χίλιους Τούρκος στην Ζερμπίσια , πήγε στην Σκύρο.