Είχα μια συζήτηση για το πότε μπορεί κάποιος να μπαζώσει ένα ρέμα η ρυάκι. Για το αν έχει σημασία το αν είναι καταγεγραμμένο η όχι . Επειδή γεννήθηκαν πολλά ερωτήματα έψαξα για απαντήσεις και οι πιο κάτω είναι οι πληροφορίες που βρήκα.
 |
| Μπάζωμε σε ρέμα |
 |
| μπάζωμα σε ρέμα |
Ερώτηση. ΤΙ ΕΝΑΙ ΡΥΑΚΙ-ΡΕΜΑ ΚΑΙ ΠΟΤΑΜΙ
Ρυάκι
-
Μικρός υδάτινος σχηματισμός, ένα «μικρό ποταμάκι».
-
Έχει συνήθως μόνιμη ροή, αλλά σε μικρή κλίμακα.
-
Το χρησιμοποιούμε συχνά και με πιο «ποιητική» έννοια: «ένα ρυάκι που κυλάει ανάμεσα στα δέντρα».
Ρέμα
-
Χαρακτηρίζει κυρίως την κοίτη, δηλαδή τον φυσικό διάδρομο μέσα στον οποίο μπορεί να ρέει νερό.
-
Τα ρέματα συχνά δεν έχουν νερό όλο τον χρόνο· γεμίζουν κυρίως τον χειμώνα ή όταν βρέχει πολύ.
-
Μπορεί να είναι μικρό ή αρκετά μεγάλο, αλλά δεν θεωρείται ποτάμι.
👉 Με απλά λόγια:
-
Το ρυάκι είναι πάντα τρεχούμενο νερό, έστω και λίγο.
-
Το ρέμα μπορεί να είναι στεγνό για μεγάλα διαστήματα, αλλά είναι ο φυσικός αγωγός του νερού όταν αυτό υπάρχει.
Τι προβλέπει η νομοθεσία
Νομοθεσία για εναπόθεση αποβλήτων σε ρέματα
Ο Νόμος 4819/2021 (ΦΕΚ Α’ 129/23.07.2021) καθορίζει ρητά κυρώσεις για την εναπόθεση αποβλήτων, και συγκεκριμένα:
-
Επιβολή προστίμου 1.000 € για την εναπόθεση οποιωνδήποτε αποβλήτων σε ρέματα, πάρκα, άλση και δασικές εκτάσεις Site Name.
Αυτή η διάταξη καλύπτει διάφορα είδη απορριμμάτων — είτε πρόκειται για μπάζα, είτε για άλλα απόβλητα — και αφορά κάθε μορφή απόθεσης χωρίς άδεια σε δημόσιους ή φυσικούς χώρους, όπως τα ρυάκια.
Παραδείγματα από την πρακτική δικαιοσύνη
Πέρα από το διοικητικό πρόστιμο, σε πιο σοβαρές ή εκτεταμένες περιπτώσεις, προβλέπονται και ποινικές ευθύνες:
-
Υπόθεση 105 ΑΕ στην Ίο: Η εταιρεία επιχωμάτωσε και κατασκεύασε πάνω σε ρέμα, για να δημιουργήσει πάρκινγκ και δρόμο. Επιβλήθηκε πρόστιμο 132.000 €, ενώ ασκήθηκαν ποινικές διώξεις, με καταδίκη της νόμιμης εκπροσώπου της εταιρείας σε ποινή φυλάκισης (αρχικά 16 μήνες με αναστολή, στη συνέχεια 9 μήνες) Βιώσιμες Κυκλάδες.
Αυτό δείχνει ότι όταν υπάρχει σημαντική ή πολύπλευρη επέμβαση στη φυσική ροή νερού — πέρα από απλά μπάζωμα — μπορεί να υπάρξουν αυστηρότερες κυρώσεις, τόσο διοικητικές όσο και ποινικές.
Σύνοψη προστίμων και κυρώσεων
Περίπτωση Κυρώσεις Απλή εναπόθεση μπάζων/αποβλήτων σε ρέμα Διοικητικό πρόστιμο 1.000 € (Ν. 4819/2021) Εκτεταμένη παράνομη επέμβαση — έργα σε ρέμα Πρόστιμο οικονομικό (π.χ. 132.000 €) + ενδεχόμενη ποινική δίωξη και φυλάκιση
Τι πρέπει να κάνεις εσύ
-
Εάν έχεις σκεφτεί να επιχωματώσεις ρυάκι για πρακτικούς λόγους, η ενέργεια αυτή είναι αυστηρά παράνομη χωρίς άδεια.
-
Σε τέτοια σπίθα απόθεσης μπάζων/αποβλήτων, επιβάλλεται άμεσο πρόστιμο 1.000 € από τον ΟΤΑ.
-
Αν πάλι πρόκειται για μεγαλύτερη παρέμβαση (π.χ. διαπλάτυνση, διευθέτηση, εκχερσώσεις), οι συνέπειες μπορούν να φτάσουν σε πρόστιμα δεκάδων χιλιάδων ευρώ και ποινικές διώξεις.
ΕΡΩΤΗΣΗ
Επιτρέπεται η επιχωμάτωση σε μη καταγεγραμμένα στην περιφέρεια ρυάκια και ρέματα?
ΜΠΑΖΩΜΕΝΟ η ρυάκι η ρέμα η μεγάλο χαντάκι απορροής αλλά σε κάθε περίπτωση ΥΔΑΤΙΝΟΣ ΔΡΟΜΟΣ. Ακόμη κι αν ένα ρυάκι δεν είναι “καταγεγραμμένο” ή οριοθετημένο από την Περιφέρεια, θεωρείται υδατόρευμα εφόσον έχει φυσική κοίτη και απορροή νερού (έστω εποχική). Η νομοθεσία δεν περιορίζει την προστασία μόνο στα οριοθετημένα ή “χαρτογραφημένα” ρέματα.
Τι ισχύει:
-
Ο Ν. 4258/2014 (άρθρο 2) δίνει τον ορισμό του υδατορέματος και περιλαμβάνει κάθε φυσικό ρέμα ή ρυάκι, μόνιμο ή εποχικό, ανεξάρτητα από αν έχει οριοθετηθεί.
-
Η οριοθέτηση από την Περιφέρεια είναι εργαλείο για τον πολεοδομικό σχεδιασμό και τις μελέτες, αλλά δεν δημιουργεί το ρέμα· το ρέμα υπάρχει εκ του φυσικού.
-
Οποιαδήποτε επέμβαση (επιχωμάτωση, εκτροπή, μπαζώματα, κλείσιμο κοίτης) απαιτεί περιβαλλοντική αδειοδότηση και έγκριση από τις αρμόδιες υπηρεσίες, ακόμη κι αν το ρυάκι δεν έχει επίσημα καταγραφεί.
-
Αν γίνει αυθαίρετη επιχωμάτωση σε “μη καταγεγραμμένο” ρυάκι και στη συνέχεια αποδειχθεί η ύπαρξη φυσικής κοίτης, τότε ισχύουν τα ίδια πρόστιμα και κυρώσεις όπως και για τα οριοθετημένα (διοικητικά + ποινικά).
👉 Άρα:
Η απουσία καταγραφής δεν σημαίνει ότι μπορείς να το μπαζώσεις. Το μόνο που σημαίνει είναι ότι, για να το οριοθετήσει κανείς, θα χρειαστεί μελέτη και διαδικασία στην Περιφέρεια.-
Η σύντομη απάντηση είναι: όχι, δεν επιτρέπεται να μπαζώσεις ρυάκι ή ρέμα, ακόμα κι αν βρίσκεται μέσα στην ιδιοκτησία σου.
Γιατί;
-
Τα ρυάκια/ρέματα δεν ανήκουν στον ιδιοκτήτη της γης
-
Σύμφωνα με το Σύνταγμα (άρθρο 24) και την υδατική νομοθεσία (Ν. 3199/2003, Ν. 4258/2014), τα υδατορέματα θεωρούνται δημόσια αγαθά που προστατεύονται για λόγους περιβάλλοντος και ασφάλειας.
-
Ο ιδιοκτήτης γειτονικού ή διασχίζοντος ακινήτου έχει δικαίωμα χρήσης της γης, αλλά όχι να καταργήσει ή να μεταβάλει την κοίτη.
-
-
Απαγορεύεται η αλλοίωση της φυσικής κοίτης
-
Ο Ν. 4258/2014 προβλέπει ότι η κοίτη και οι όχθες υδατορεμάτων προστατεύονται, ανεξαρτήτως ιδιοκτησιακού καθεστώτος.
-
Μπάζωμα ή κάλυψη ρέματος θεωρείται παράνομη επέμβαση και επισύρει πρόστιμα και ποινικές κυρώσεις.
-
-
Κίνδυνοι από το μπάζωμα
-
Εκτός από τη νομιμότητα, το μπάζωμα αυξάνει τον κίνδυνο πλημμυρών (το νερό θα βρει διέξοδο αλλού, συχνά καταστρεπτικά).
-
Επηρεάζει το οικοσύστημα (φυτά, ζώα, υπόγεια ύδατα).
-
Τι μπορεί να γίνει νόμιμα;
Εάν υπάρχει ανάγκη (π.χ. για αντιπλημμυρική προστασία, διέλευση δρόμου ή αξιοποίηση οικοπέδου), τότε:
-
Γίνεται υδραυλική μελέτη από μηχανικό.
-
Κατατίθεται φάκελος στην Περιφέρεια/Υπουργείο Περιβάλλοντος.
-
Εγκρίνεται οριοθέτηση ρέματος και δίνονται άδειες για έργα διευθέτησης (όχι μπαζώματος, αλλά τεχνικά έργα όπως εγκιβωτισμός, διευθέτηση κοίτης, γέφυρες κ.λπ.).
✅ Συμπέρασμα:
Ακόμα κι αν ένα ρυάκι περνά μέσα από το χωράφι ή το οικόπεδό σου, δεν μπορείς να το εξαφανίσεις με μπάζωμα. Αν χρειάζεται παρέμβαση, απαιτείται επίσημη μελέτη και έγκριση από τις αρμόδιες αρχές.
Θέλεις να σου ετοιμάσω έναν πίνακα με τις νόμιμες και τις παράνομες παρεμβάσεις που μπορεί να γίνουν σε ρυάκι μέσα σε ιδιοκτησία; Έτσι θα έχεις ξεκάθαρη εικόνα.
Πίνακας με τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται να κάνεις σε ρυάκι/ρέμα που περνά μέσα από την ιδιοκτησία σου:
✅ Νόμιμες παρεμβάσεις (με άδεια και μελέτη)
| Παρέμβαση | Προϋπόθεση |
|---|---|
| Διευθέτηση κοίτης (π.χ. τεχνικά έργα για να ρέει καλύτερα το νερό) | Απαιτείται υδραυλική μελέτη + έγκριση Περιφέρειας/ΥΠΕΝ |
| Κατασκευή γέφυρας/διάβασης | Μελέτη & έγκριση από αρμόδιες υπηρεσίες |
| Αντιπλημμυρικά έργα (π.χ. επένδυση κοίτης με λιθοδομή, τεχνικά έργα στα πρανή) | Μελέτη + περιβαλλοντική αδειοδότηση |
| Οριοθέτηση ρέματος (καθορισμός ζωνών προστασίας) | Υποβάλλεται φάκελος με μελέτη στην Περιφέρεια |
| Καθαρισμός κοίτης (π.χ. απομάκρυνση σκουπιδιών ή μπάζων που έχουν πεταχτεί παράνομα) | Επιτρέπεται, αλλά συνήθως γίνεται από τον Δήμο/Περιφέρεια με έγκριση |
❌ Παράνομες παρεμβάσεις (ακόμα και σε ιδιωτικό ακίνητο)
| Παρέμβαση | Κυρώσεις |
|---|---|
| Μπάζωμα / επιχωμάτωση (κάλυψη ή γέμισμα της κοίτης) | Πρόστιμο ≥ 1.000 € (Ν. 4819/2021) + ποινικές διώξεις σε σοβαρές περιπτώσεις |
| Εκτροπή της ροής (να αλλάξεις πορεία του νερού για να κερδίσεις χώρο) | Παράνομο, με ίδιες κυρώσεις |
| Κάλυψη με τσιμέντο/σωλήνες χωρίς άδεια | Θεωρείται αυθαίρετο έργο → κατεδάφιση & πρόστιμα |
| Κατασκευή πάνω στην κοίτη (σπίτια, αποθήκες, δρόμοι, πάρκινγκ) | Κατεδάφιση + υψηλά πρόστιμα (π.χ. >100.000 € σε περιπτώσεις εταιρειών) |
| Απόρριψη μπάζων/σκουπιδιών | Διοικητικό πρόστιμο 1.000 € ανά παράβαση |
📌 Συμπέρασμα:
Ακόμη και αν το ρυάκι βρίσκεται μέσα στο δικό σου χωράφι/οικόπεδο, δεν μπορείς να το μπαζώσεις ή να το εξαφανίσεις. Μπορείς μόνο να κάνεις έργα διευθέτησης ή αντιπλημμυρικής προστασίας, αλλά μόνο με άδεια και μελέτη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου