ΠΟΙΟΣ ΜΠΑΖΩΝΕΙ ΤΟΝ ΥΓΡΌΤΟΠΟ ΚΑΡΎΣΤΟΥ ΣΉΜΕΡΑ;

Με την κλιμάκωση της κλιματικής αλλαγής, με τους παρατεταμένους καύσωνες και την λειψυδρία το ενδιαφέρον για την κατάσταση του κάμπου εκφράζεται από τον κόσμο όχι μόνο σε ιδιωτικές συζητήσεις από τους καλλιεργητές και κατοίκους, αλλά και δημόσια με την επιστολή του κ.Μαμμά σε σχέση με την λιμνοδεξαμενή αλλά και την κατάσταση που δημιουργείται στην περιοχή κοντά στην Ρηγιά, δηλ τον υδροβιότοπο που είναι μια από τις ανάσες της πόλης. Ας ενδιαφερθούμε γιατί το μόνο σίγουρο είναι ότι η κατάσταση θα χειροτερεύει και πρέπει να πάρουμε μέτρα άμεσα.

 ΠΟΙΟΣ ΜΠΑΖΩΝΕΙ ΤΟΝ ΥΓΡΌΤΟΠΟ ΚΑΡΎΣΤΟΥ ΣΉΜΕΡΑ;

Πληροφορίες που έφτασαν στον ΣΠΠΕΝΚ αναφέρουν επίχωση εκτάσεως του υγρότοπου Καρύστου για βιομηχανική χρήση.

ΥΓΡΟΤΟΠΟΣ ΚΑΡΎΣΤΟΥ

Μία παλιά ιστορία καταπάτησης και αλλεπάληλων παραβιάσεων του καθεστώτος Προστασίας του.

ΈΝΑ ΠΑΛΙΌ ΑΡΘΡΟ ΕΔΩ

Ο νοτιότερος υγρότοπος της Εύβοιας, βρίσκεται σε μικρό παράκτιο

κάμπο, 2 χλμ δυτικά της Καρύστου και καλύπτει περίπου 500 στρέμματα.

Είναι ένας συνδυασμός υπολειμμάτων παράκτιων ελών μαζί με ένα

σύμπλεγμα αποστραγγιστικών τάφρων, δύο μικρά ρέματα τον Ρηγιά και Καρκαλά και

δύο τεχνητές λίμνες.

Οι τεχνητές λίμνες καλύπτουν σήμερα λιγότερο από 15 στρέμματα

και δημιουργήθηκαν από την απόληψη αργίλου για τις μικρές βιοτεχνίες

κεραμοποιίας που λειτουργούσαν κάποτε στην περιοχή.

Μετά το 1970, λοιπόν, εμφανίστηκαν δύο τεχνητά λιμνία μεγάλης

βιολογικής αξίας: το τεχνητό λιμνίο Ψαθί και το τεχνητό λιμνίο Σουβάλας.

Αυτός ο κατακερματισμένος υγρότοπος βρίσκεται σε μια αγροτική –

κτηνοτροφική περιοχή πίσω από την δυτική παραλία της Καρύστου.

Ο κάμπος Καρύστου είναι ένα σπάνιο οικοσύστημα, το οποίο οφείλει

εν πολλοίς την δημιουργία και ύπαρξή του στα δύο κύρια ρέματα που τον

περιβάλλουν: τον Ποταμό Ρηγιά και τον Ποταμό Καρκαλά.

Οι προσχώσεις αυτών των

δύο ρεμάτων ευθύνονται, τόσο για τον εύφορο αυτόν κάμπο, όσο και για την

υπέροχη παραλία που σχηματίστηκε κατάντι.

Γύρω από τα δύο αυτά ρέματα, ο υψηλός υδροφόρος ορίζοντας

δημιουργεί δεκάδες μικρές εστίες υγροτοπικής βλάστησης.

ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Ο υγρότοπος της Καρύστου έχει αναγνωριστεί ως μια, από τις

σημαντικές περιοχές για την προστασία της Φύσης στην Ελλάδα σύμφωνα με την

απογραφή Corine – Biotopes Project της Ενωμένης Ευρώπης (1991).

Η περιοχή είναι σημαντική για την μεταναστευτική ορνιθοπανίδα,

λόγω της γεωγραφικής της θέσης στο νοτιότερο άκρο της Εύβοιας.

Έχουν καταγραφεί 188 είδη πτηνών και από αυτά 51 είδη έχουν

καταγραφεί αποκλειστικά στον υγρότοπο και πουθενά αλλού στην ευρύτερη περιοχή

της Νότιας Καρυστίας. Συνολικά 48 είδη πτηνών που καταγράφηκαν στον Κάμπο της ΚΑΡΎΣΤΟΥ αναφέρονται ως αυστηρά προστατευόμενα είδη στον κατάλογο του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ.

Μεγάλη αξία για την βιοποικιλότητα έχει η ύπαρξη γλυκού νερού

όλον τον χρόνο.

Υπάρχει μεγάλη ποικιλία οικοτόπων με είδη χλωρίδας που δεν έχουν μεγάλη εξάπλωση σε άλλες περιοχές και απουσιάζουν από τα περισσότερα νησιά του Αιγαίου.

Περαιτέρω εδώ σώζεται ένας από τους τελευταίους εναπομείναντες

πληθυσμούς ενυδρίδας (Lutra lutra) στη Νότια, Εύβοια.

ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Σχεδόν όλη η περιοχή του κάμπου Καρύστου ακόμη και οι μικρές

τεχνητές λίμνες είναι ιδιοκτήτες εκτάσεις.

Κάτω από τέτοιες συνθήκες η προώθηση ζωνών προστασίας είναι πολύ

δύσκολη.

Το 1989 έγινε ειδική πρόταση της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας χωρίς ουσιώδη αποτελέσματα.

Η ειδική περιβαλλοντική μελέτη της ευρύτερης περιοχής πρότεινε

την δημιουργία Ζώνης Οικοανάπτυξης (Ζώνη Β Ειδικών Ρυθμίσεων) σε 1.600

στρέμματα του Κάμπου για να διατηρηθεί ο αγροτικός χαρακτήρας της περιοχής και

να μην προχωρήσει η απρογραμμάτιστη και άναρχη δόμηση.

Ολες οι προσπάθειες προστασίας, όπως και η ένταξη του Κάμπου Καρύστου στον κατάλογο Φύση 2000, παρεμποδίζονταν συστηματικά από τους ιδιοκτήτες της περιοχής, ίσως και λόγω ελλιπούς ενημέρωσης για τις επιπτώσεις στις ιδιοκτησίες τους από την θέσπιση καθεστώτος Προστασίας της περιοχής.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 κάποιοι ντόπιοι έκαναν κάτι ανείπωτο από τον φόβο και την οργή τους ενάντια στην εμπλοκή της ιδιωτικής τους περιουσίας στην προτεινόμενη προστατευόμενη περιοχή του Natura 2000:

Κόβουν πάνω από 200 ιτιές που καλύπτουν το ρέμα της μεσαίας Ρηγιάς και ξεφορτώνουν μερικές εκατοντάδες φορτία φορτηγών από άχρηστα υλικά εργοταξίων στους παράκτιους υγρότοπους της Ρηγιάς και γεμίζουν τις τεχνητές λίμνες της Σουβάλας.

Τα θεμέλια δύο μεγάλων κτηρίων χτίστηκαν επίσης στην μέση του

Rigia Marsh σε μια προσπάθεια να αποδειχθεί ότι η (υγρή) γη είναι ΙΔΙΩΤΙΚΗ…

Παράνομες επιχωματώσεις συνεχίστηκαν και σε άλλα σημεία παράκτιων ελών.

Επιπρόσθετα όλων αυτών, αποφασίζεται κατά καιρούς από τον Δήμο Καρύστου με πρόχειρες μελέτες ή από ιδιωτική πρωτοβουλία αυθαιρέτως και στις

δύο περιπτώσεις, να διανοιχθούν όλες οι κοίτες των ρεμάτων της περιοχής, κάτι

που έχει ως αποτέλεσμα την εκτεταμένη εκχέρσωση της παραρρεμάτιας βλάστησης και την επιπρόσθετη αλλοίωση των υγροτοπικών χαρακτηριστικών της περιοχής.

Κάτω από συνθήκες ανοικτής αντίθεσης των κατοίκων είναι δύσκολο να διεξαχθούν προσπάθειες ενημέρωσης η Προστασίας.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

1) Οργανωμένη εκστρατεία ενημέρωσης και Διαβούλευσης για την

εύρεση λύσεων στην πόλωση που υπάρχει στο θέμα της δημιουργίας ζωνών προστασίας

στον Κάμπο με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και του ΣΠΠΕΝΚ.

2) Αγορά της μικρής τεχνητής λίμνης στην θέση Ψαθί (συνολικής έκτασης 7 στρεμμάτων) από ιδιωτικό ή δημόσιο Φορέα με σκοπό την διατήρηση της

για την περιβαλλοντική εκπαίδευση και τον οικοτουρισμό.

ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Ο Κάμπος βρίσκεται δίπλα στην πιο μεγάλη και δημοφιλή παραλία της Νότιας Καρυστίας την Δυτική παραλία της Καρύστου.

Εποχιακά υπάρχει κορεσμός τουριστών και κυρίως παραθεριστών από την Αττική.

Σήμερα δεν υπάρχει καμμιά οικοτουριστική ανάπτυξη στην περιοχή

και το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης στα Καλύβια δεν εκπληρώνει τον σκοπό

για τον οποίο δημιουργήθηκε.

Ο Κάμπος αποτελεί ένα ζωντανό σχολείο Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης καθώς και ένα σπάνιο δείγμα υγρότοπου γλυκού νερού.

Περιβαλλοντικά η περιοχή συνδέεται άμεσα με την ευρύτερη περιοχή της Όχης και έχει προταθεί να συμπεριληφθεί εντός μιας ευρύτερης προστευόμενης περιοχής (στην κατηγορία Περιοχής Οικοανάπτυξης), που θα ονομαστεί «Περιοχή της Όχης».

Η παραπάνω πρόταση που έγινε πριν από πολλά χρόνια και έχει παγώσει λόγω της έλλειψης σχετικού ενδιαφέροντος από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και την άγνοια των κατοίκων, πρέπει να ζωντανέψει πάλι με την βοήθεια της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος και τοπικών συλλόγων και φορέων, όπως ο Τουριστικός Σύλλογος Καρύστου και ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Νότιας Καρυστίας.

Η ενημέρωση των κατοίκων του Δήμου Καρύστου με την οργάνωση

ημερίδων είναι εντελώς απαραίτητη ώστε να καταλάβουν την αξία αυτού του

υγρότοπου και την συμβολή του ως πόλος έλξης επισκεπτών, στην περιοχή με την

κατάλληλη οργάνωση.

Σήμερα που η υποβάθμιση του βουνού Όχη από την υπερσυσσώρευση

Αιολικών Σταθμών συνεχίζεται, είναι εντελώς απαραίτητο να προστατευτεί ο

υγρότοπος σαν καταφύγιο της άγριας φύσης της Νότιας Καρυστίας παράλληλα με τον

αγώνα για να μπει ένα τέλος στην μετατροπή της περιοχής σε Βιομηχανία παραγωγής

Αιολικής Ενέργειας.

Βασιλική Βαρελα

Πολιτικός Μηχανικός

Μέλος ΔΣ του ΣΠΠΕΝΚ

https://arxeion-politismou.gr/.../11/ygrotopos-karystou.html