Ιστορίες πολέμου τον πρώτο χρόνο της Επανάστασης.

 

Συνέχεια.. Έκτο κεφάλαιο. «Μάχη εν Στύροις τον Αύγουστον 1821 αρχηγός Νεόφυτος»

 

Ο Γοβιός δέχθηκε το αίτημα και ο Κριεζώτης παίρνει εντολή και φτάνει στην επαρχία Καρυστίας  όπου ενώθηκε με τις δυνάμεις του Βάσσου και του Ράντου και άρχισαν να συγκεντρώνουν πολεμιστές.

Εκείνο τον καιρό  ο Μαχμούτ Ξυνός, έμενε στα μέρη της Αυλώνας και των Κοτυλαίων και καταπίεζε τους κατοίκους. Ο Κριεζώτης με 100 στρατιώτες περνά την νύχτα και προς το χάραμα φτάνει στις Πετριές  και πολιορκεί τον Ξυνό μέσα στο σπίτι που έμενε. Μέσα στο σπίτι ήταν πέντε Τούρκοι και οι Έλληνες τους κάλεσαν να παραδοθούν. Αυτοί αρνήθηκαν και τότε ο Κριεζώτης σπάζει την πόρτα  και βάζει φωτιά. Οι Τούρκοι βλέποντας τις φλόγες να ανεβαίνουν μέχρι το ταβάνι, ανοίγουν το παράθυρο και άρχισαν να πυροβολούν. Αφού όμως σκοτώθηκε ένας Τούρκος, οι υπόλοιποι μαζί με τον Ξυνό ρίχνουν τα όπλα και παραδίδονται στις 20 Σεπτέμβρη του 1821. Μετά, οι Έλληνες με τους αιχμαλώτους πάνε στην Κύμη και ο μεν Ξυνός  μεταφέρθηκε στην Σκύρο όπου και αφέθηκε ελεύθερος μετά την καταβολή τριών χιλιάδων γροσίων.

Ο Ομέρ έμαθε το πάθημα του Ξυνού και την αύξηση των επαναστατών οι οποίοι γυρνούσαν στα χωριά και μάζευαν κόσμο. Έτσι, κάνει εκστρατεία με 300 άνδρες από την Κάρυστο προς την Κύμη στις αρχές του Οκτώβρη. Να σημειώσουμε εδώ ότι ο Κριεζώτης και ο Βάσος μην έχοντας αρκετές δυνάμεις, πήγαν στο Κοτύλαιο Όρος. Ο Ομέρ,  μπαίνει στην πόλη ανενόχλητος και πυρπολεί τα σπίτια αδιακρίτως. Το ίδιο έκανε και στην Καστροβαλά και σε άλλα χωριά, λαφυραγωγώντας , αιχμαλωτίζοντας τον κόσμο και αρπάζοντας τους τα λάδια αναγκάζοντας τους ίδιους να τα κουβαλήσουν έτσι ώστε να τα αποθηκεύσουν στα Στύρα. Οι υπόλοιποι κάτοικοι κατέφυγαν στα βουνά  και άλλοι πήγαν στην Σκύρο και άλλοι στην κοντινή νησίδα Χηλή. Αλλά και κει τα βάσανα τους δεν είχαν τελειωμό. Μερικοί Τούρκοι τους ακολούθησαν και τους λαφυραγώγησαν τα υπόλοιπα πενιχρά υπάρχοντα τους και αφού αιχμαλώτισαν 70 γυναίκες , επέστρεψαν στην Κύμη. Από εκεί ο Ομέρ,  πήγε στο Αυλωνάρι  όπου ελευθέρωσε εξήντα πέντε Τουρκάλες . Αφού έμεινε εκεί περίπου ένα μήνα επέστρεψε στην Κάρυστο μέσω Στύρων στα μέσα του Νοέμβρη.

Εκείνο τον χρόνο και ο διάκονος του επίσκοπου Νεόφυτου Γεννάδιος Ευσταθίου από το χωριό Μαυροπούλου, δεν πέρασε και λίγα στην Κάρυστο.

Μετά την απομάκρυνση του γαμπρού του Διοσκουρίδη, έστειλε από την Σάμο τον διάκονο  Γεννάδιο, ο οποίος έφτασε την βδομάδα της Διακαινησίμου. Οι Τούρκοι εξ αιτίας των φημών για την άφιξη του, τον κάλεσαν στην Κάρυστο για να τον ανακρίνουν. Τον ανακρίνει λοιπόν ο Ομέρ για τον Επίσκοπο, για την Φιλική Εταιρία. Στην αρχή τον άφησαν ελεύθερο αλλά με επιτήρηση, μετά όμως τον έριξαν στα δεσμά με αλυσίδα στον λαιμό και δεμένα ξύλα στα πόδια. Τον Οκτώβρη μαζί με άλλους οχτώ Χριστιανούς τους πέταξαν στο Μπούρτζι στην παραλία. «Εν αθύρω και σκοτεινώ πύργο του Ενετικού φρουρίου». Εκεί ζώντας άθλια απεφάσισαν Ελευθερία η θάνατο και αφού έλαβαν μέσα στο ψωμί βελόνες και κλωστές από έναν φιλάνθρωπο Καρυστινό, τον Σπυρίδωνα Πολυχρονίου, έκοψαν τα ρούχα τους και τα έκαναν σαν σχοινιά. Αφού τα έδεσαν μεταξύ τους, έκαψαν μέρος της οροφής με τον λύχνο, ανέβηκαν πάνω και μετά κατέβηκαν μέσω της θυρίδας του τηλεβόλου  την 29η Νοεμβρίου του 1821 , νύχτα ραμαζανιού , και μέσα από το «ατείχιστον της πόλεως», διέφυγαν προς τα Στύρα μετά από κάθειρξη σαράντα ημερών.

 Ο δε Γεννάδιος κρύφθηκε στο Νημποριό  όπου ζούσε στο δάσος τρώγοντας μύρτα και κομάρους και αφού περπατούσε από νύχτα σε νύχτα έφτασε στην Ερέτρια  όπου ήταν ο Νεόφυτος και μετά την ανεξαρτησία έγινε ηγούμενος Καρυών της Επαρχίας Καρυστίας.

Συνοπτικά λοιπόν έτσι είχαν τα πράγματα στην Εύβοια σε όλο τον πρώτο χρόνο της Επανάστασης όπου σχεδόν όλοι οι κάτοικοι επαναστάτησαν και υπό τους αρχηγούς Βερούση, Γοβιό και Νεόφυτο, συγκρότησαν έξι μάχες  και μερικές αψιμαχίες. Κλείνοντας τους Τούρκους στα φρούρια Χαλκίδας και Καρύστου διατήρησαν την επανάσταση με ίδιες δυνάμεις χορηγώντας όχι μόνο τρόφιμα αλλά και μισθούς.  Και μπορεί στις μάχες Βρωμούσης, Βατόντος και Στύρων να έχασαν λόγω κυρίως απειρίας αρχηγών και στρατιωτών, στις άλλες όμως τρείς  των Βρυσακίων αναδεικνύονται νικητές και νικούν τους Τούρκους Χαλκίδας και Καρύστου και τον ίδιο τον Ομέρ Βριώνη. Τον χρόνο λοιπόν αυτό, ισόπαλοι οι Έλληνες με τους βάρβαρους μιας και οι δυο και νίκησαν και νικήθηκαν, αλλά οι μεν Έλληνες ήταν άπειροι και χωρίς όπλα, εφόδια και οδηγίες, οι δε Τούρκοι σε όλα ήταν καλύτερα εφοδιασμένοι και εξασκημένοι, και φοβερότεροι όλων , οι Καρυστινοί Τούρκοι.