Ελεύθερη Ραδιοφωνία Ελλάδα (1970-1990)
Παρακάτω παραθέτω τα γεγονότα που οδήγησαν στην ελεύθερη ραδιοφωνία όπως αυτά καταγράφονται σε διάφορα site του ελληνικού internet.
Παρά τα πολύ μεγάλα τεχνικά ραδιοφωνικά προβλήματα της Ελλάδας, στη δεκαετία του 1960 οι “ραδιοπειρατές” ή “ραδιοπειραματιστές” ή “ραδιοερασιτέχνες” ή “ραδιόφιλοι” ή “εραστές του ραδιοφώνου” εκπέμπουν παράνομα στις περισσότερες γειτονιές της Αθήνας, στη Θεσσαλονίκη, στην Πάτρα, στην Κρήτη, στα Νησιά και σε πολλά άλλα μέρη όλης της Ελλάδας, στα μεσαία κύματα.
Οι ερασιτεχνικοί ραδιοσταθμοί πολλαπλασιάζονται στις δεκαετίες 1960 και 1970 με τους απόφοιτους των ραδιοτεχνικών και ραδιοηλεκτρολογικών Σχολών, την συνέχεια ακολουθούν πολλοί χομπίστες μου με πολύ πάθος και μεράκι πειραματίζονται με αυτοσχέδιες ηλεκτρονικές κατασκευές τους και φτιάχνουν ιδιοκατασκευασμένους ραδιοφωνικούς πομπούς. Η εξάπλωση είναι μεγάλη και περνάει στα FM. Οι περισσότεροι από τους μουσικούς ραδιοπειρατές προέρχονται από τα μαθητικά νεανικά δρώμενα και εκπέμπουν ξένα ροκ και λαϊκά ελληνικά τραγούδια, προσπαθώντας με επιμονή να φτιάξουν το δικό τους επικοινωνιακό χώρο με τις τηλεφωνικές αφιερώσεις ενάντια σε μια αρνητικά δικαστική και αυστηρά αστυνομευόμενη κοινωνία. Το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής «ελεύθερης» ραδιοφωνίας οφείλεται σε αυτούς που με το πάθος τους για την μουσική και την επικοινωνία ανοίξανε τον δρόμο.
Από την παρανομία στη νομιμότητα
Η περίοδος από το 1974 ως το 1990 θεωρείται ότι άλλαξε τη ροή της ιστορίας σε ότι αφορά την ελληνική ραδιοφωνία, με την εμφάνιση και ιδιωτικό ραδιόφωνο. Από τους πειρατές της εποχής (που συνεχίζουν την παράδοση της δεκαετίας του 1960) ως τους πρώτους νόμιμους σταθμούς, η πορεία έχει να επιδείξει σημαντικές προσπάθειες, όνειρα, κυνηγητά και σίγουρα πολλά ευτράπελα. Αυτή τη διαδρομή θα προσπαθήσουμε να ακολουθήσουμε, στο ραδιοφωνικό χάρτη της Αθήνας αναφέροντας τους σημαντικότερους σταθμούς της.
Δεκαετία 1970
1973: Νοέμβριος Εκπέμπει ο σταθμός των «Ελεύθερων Πολιορκημένων» του Πολυτεχνείου και τον αναμεταδίδουν αρκετοί ραδιοπειρατές.
1975: Χειμώνας. Ο πρώτος πολιτικός που απείλησε ότι θα βγάλει στον αέρα πειρατικό σταθμό ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου, στη διάρκεια της συζήτησης για το επίμαχο άρθρο 15 του συντάγματος.
1979: Χειμώνας. Εκπέμπουν οι Ρ/Σ των φοιτητικών καταλήψεων ενάντια στον νόμο «815»για την ανώτατη εκπαίδευση που έχει ετοιμάσει η κυβέρνηση Καραμανλή. Εκτός από συνθήματα, μουσική και συζητήσεις, διαβάζονται διακηρύξεις υπέρ της ελεύθερης ραδιοφωνίας. Σε περιοδικά της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς εκείνης της εποχής δημοσιεύονται φωτογραφίες απ’ το στούντιο με μαύρη γραμμή στα μάτια για να μην γνωρίζονται οι εκφωνητές.
1981
19/10/81: «Το Ράδιο του Δρόμου» βγαίνει στον αέρα ανήμερα στις εκλογές. Μεταδίδει συζητήσεις με άτομα της Άκρας Αριστεράς, βγαίνει στο δρόμο και μιλά με τους νικητές που πανηγυρίζουν.
Μια ώρα κάθε Κυριακή, σαν τη θεία λειτουργία, μεταδίδει τις ηχογραφημένες εκπομπές του από εναλλασσόμενα σημεία, με έναν πομπό 40 Watt και με τους τσιλιαδόρους πάντα σε ετοιμότητα. Ο Γιάννης Χρυσοβέργης και ο Γιώργος Τσιάνης είναι η ψυχή του σταθμού. Τους ενισχύουν η Μαρία Πρεσβέλου, η Μαργαρίτα Τζανουδάκη και οι τεχνικοί Νάσος Κοσμάς και Γιάννης Χρυσόγελος.
20/05/81: Ο «Τυφλοπόντικας των fm» αφήνει τα υπόγεια και διασχίζει τους αιθέρες. Εκπομπές λόγου με σάτιρα. Πολιτικο-κοινωνικά σχόλια, ειδήσεις από της Ελλάδα και το εξωτερικό. Δραματοποιημένες λογοτεχνικές εκπομπές, μουσική της ανεξάρτητης Rock σκηνής, της λατινικής μουσικής αλλά και ρεμπέτικα και λαϊκά είναι τα μουσικά είδη που ακούν οι ακροατές του «Τυφλοπόντικα των FM».
1982
15/01/82: «Το Ράδιο του Δρόμου» επισκέπτεται ο Ντάνος Κρυστάλλης (πράκτωρ της ΚΥΠ που παρίστανε τον αριστεριστή) δηλώνει fan και τους υπόσχεται τεχνική βοήθεια. Την Κυριακή στην τακτική εκπομπή τους δύο περιπολικά τους κάνουν μπλόκο. Οι τσιλιαδόροι τους μυρίζονται έγκαιρα και φυγαδεύουν τον πομπό. Οι τεχνικές βελτιώσεις δεν θα γίνουν, το «Ράδιο του Δρόμου» δεν θα ξαναβγεί στον αέρα. Ο Κρυστάλλης ήξερε καλά τη δουλειά του…
01/04/82: Αντι-φεστιβάλ (του περιοδικού Αντί) και ένας ραδιοσταθμός γεννήθηκε με συγκεκριμένη διάρκεια ζωής. Την ευθύνη του σταθμού αναλαμβάνουν οι συντελεστές του «Ράδιο του Δρόμου».
1983
15/12/83: «Ράδιο-Αντίλαλος» στους 108,8 του περιοδικού Αντί. Ο σταθμός που δεν έχει σκοπό να αναμεταδίδει διαφημιστικά μηνύματα. Στον αέρα συνέχεια οι απόψεις του Μανώλη Αναγνωστάκη, της Δήμητρας Γαλάνη, του Ηλία Ηλιού, του Π. Κανελλόπουλου, του Λ. Κηλαηδόνη, του Δημήτρη Τσάτσου, του Διονύση Σαββόπουλου.
16/12/83: «Ράδιο-Αντίλαλος» δεύτερη μέρα στον αέρα. Ο Μπόστ γράφει και διαβάζει χιουμοριστικές ειδήσεις και ο Διονύσης παίζει ζωντανά στο πιάνο. Απ’ έξω δύο ραδιογωνιόμετρα για να εντοπίσουν το σταθμό – λες και δεν ήξεραν που ήταν – και πολύ «ασφάλεια». Απειλούν πως θα σπάσουν την πόρτα. Στο άνοιμά της βρίσκουν τον Κώστα Ζουράρη στο πιάνο και το Διονύση Σαββόπουλο να τραγουδά. Μαζί τους ο Χρήστος Παπουτσάκης (διευθυντής του περιοδικού), οι συνεργάτες του περιοδικού και μερικοί φίλοι που συμμετέχουν στο «πάρτι». Ο πομπός έχει ήδη κάνει φτερά. Από τα «εγκληματικά» όργανα εκπομπής υπάρχουν κάποιες κασέτες, κάποια σκόρπια κείμενα και κανα-δυο μικρόφωνα. Υπό τη συνοδεία του πιάνου συνεχίζουν το ψάξιμο τα όργανα της τάξης. Οι καλεσμένοι του Χρήστου Παπουτσάκη δεν αποφασίζουν να διαλύσουν το πάρτι κι όταν τους το επιβάλουν ο Διονύσης ρωτά: «θα πάμε με την κλούβα ή με τα πόδια στο τμήμα;». «Με την κλούβα».
17/12/83: Ο Δημήτρης Μαρούδας (κυβερνητικός εκπρόσωπος) δηλώνει για το «Ράδιο-Αντίλαλος»: «Απέναντι στο νόμο δεν υπάρχουν δύο κατηγορίες πολιτών» .
19/12/83: Το Κ.Κ.Ε και το ΚΟΔΗΣΟ καταγγέλλουν με ανακοινώσεις τους το κλείσιμο του «Αντίλαλου».
20/12/83: «Οι παράνομοι ραδιοσταθμοί θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των πτήσεων», δηλώνει ο υφυπουργός συγκοινωνιών Σύφης Βαληράκης.
21/12/83: Στον αέρα και η ομάδα «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑ». Ο «ανταρτοπόλεμος» μόλις είχε αρχίσει. Μισή ώρα μετά την έναρξη ο εισαγγελέας παρεμβαίνει. Οι τσιλιαδόροι ξέρουν καλά τη δουλειά τους, οι «παράνομοι» μαζί με τον πομπό γίνονται καπνός. Συλλαμβάνεται μόνο ο ιδιοκτήτης του σπιτιού.
28/12/83: Στην ΑΣΟΕΕ (Οικονομικό Πανεπιστήμιο) οργανώνεται «εναλλακτικό επταήμερο». Ανάμεσα στις εναλλακτικές προτάσεις και μια πρόταση για εναλλακτικό ραδιόφωνο. Στις εκδηλώσεις προσφέρονται φρούτα υπό το φως των κεριών και για 20 λεπτά όλη αυτή η ατμόσφαιρα αναπαράγεται στον αέρα μέσω ενός πομπού.
1984
30/01/84: Στις 10 το πρωί η φωνή των φοιτητών του ΠΑΝΤΕΙΟΥ βγαίνει στον αέρα, για λιγότερο από μία ώρα αφού τα ραδιογωνιόμετρα του υπουργείου τους εντοπίζουν.
14/02/84: Επωφελούμενο από το πανεπιστημιακό άσυλο, το «Ράδιο Πείραμα» βγαίνει στον αέρα από το Πάντειο με ευθύνη της φοιτητικής παράταξης «Δημοκρατικός Αγώνας»του Κ.Κ.Ε (Εσωτερικού). Ακούγονται συνεντεύξεις φοιτητών, αναφορές στο ιστορικό των ραδιοερασιτεχνών στη Γαλλία, διαβάζονται απαγορευμένα κείμενα και παίζονται τραγούδια των Πουλικάκου, Γλέζου, Κωχ, Σαββόπυλου, Πελόμα Μποκιού, απαγορευμένα από τη λογοκρισία. Την ίδια μέρα ραδιοπειρατής καταδικάζεται σε 20 μέρες φυλάκιση. Έκανε εκπομπή για τα όμορφα μάτια μιας κοπέλας. Στην απολογία του θα πει: «Ερωτεύθηκα μια 17χρονη η οποία με εγκατέλειψε για χάρη ενός άλλου που είχε «παράνομο» ραδιοσταθμό. Προμηθεύτηκα κι εγώ ένα σταθμό για να της αφιερώνω τραγούδια».
16/02/84: Τυφλός «ραδιοπειρατής» καταδικάζεται σε 25 μέρες φυλάκιση από το Β’ Τριμελές Εφετείο. Ο Γιάννης Οικονομίδης είπε στο δικαστήριο: «Δεν έκανα διφημίσεις και δεν εμπόδιζα τις επικοινωνίες, έδινα διέξοδο στην επιθυμία μου να γνωρίζω πολλούς φίλους. Παρέες δεν έχω, δεν βλέπω και δεν απολαμβάνω τίποτα. Με το σταθμό έβλεπα τον κόσμο».
17/02/84: Τρίτη μέρα για το «Ράδιο Πείραμα» του Δημοκρατικού Αγώνα που λειτουργεί στην Πάντειο και στον αέρα βγαίνει μια συζήτηση γύρω από την ελεύθερη ραδιοφωνία με τη συμμετοχή του καθηγητή Δημήτρη Τσάτσου, του συνθέτη Λουκιανού Κηλαηδόνη και εκπροσώπου του Αντί και της Αυγής. Αργά το βράδυ υποχρεώθηκε σε σιγή μετά την παρέμβαση του Θεόδωρου Καραγιαννίδη, μέλους του Κ.Σ της ΕΦΕΕ και ηγετικό στέλεχος της ΚΝ., ο οποίος συνοδευόμενος από κάμποσους καμπόσους, κατάφερε να τον διαλύσει. Οι φοιτητές μαζί με τον Κηλαηδόνη τραγουδούν «είμαι ένας φτωχός και μόνος κάου-μπόι».
05/03/84: «Ο τυφλοπόντικας των FM» συνεργάζεται με τους ραδιοσταθμούς «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑ» και «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑ ΠΕΙΡΑΙΑ».
06/03/84: Η «Ελεύθερη Ραδιοφωνία» συνεχίζει τις εκπομπές της από διαφορετικά σημεία κάθε φορά. Η ψυχή του σταθμού, Αλέξης Κύρκος, δεν το βάζει κάτω στις μάχες με τα ραδιογωνιόμετρα. Αρχές άνοιξης κι αποφασίζουν να εκπέμψουν από την ύπαιθρο με γεννήτρια. Βραδάκι στον Υμηττό οι 4 τσιλιαδόροι είναι στις θέσεις τους.Ειδικές δυνάμεις με φακούς ανιχνεύουν το έδαφος. Αυτή τη φορά 4 άτομα συλλαμβάνονται.
02/06/84: Η «Ελεύθερη Ραδιοφωνία» παρ’ όλες τις διώξεις, συνεχίζει να βγαίνει στον αέρα από την Πολυτεχνιούπολη στου Ζωγράφου. Τα ραδιογωνιόμετρα τους εντοπίζουν αλλά η σύλληψή τους εμποδίζεται από την ΕΦΕΕ. Λίγες μέρες μετά η «Ελεύθερη Ραδιοφωνία» θα σιγήσει.
09/06/84: Ο «Play Boy» και ο Σπύρος Χάρλεϊ κερδίζουν την προσοχή των ακροατών αλλά και του εισαγγελέα.
1985
10/01/85: Ο «Τυφλοπόντικας των FM» διακόπτει τη λειτουργία του λόγω σύλληψης των Άκη Ασπρογέρακα, Μάκη Καρακιανίτη και Κατερίνας Λασιθιωτάκη, οι οποίοι καταδικάζονται πρωτόδικα σε 5 μήνες φυλάκιση. Τα μηχανήματα εκπομπής του ραδιοφώνου κατάσχονται, καθώς και οι δίσκοι, κασετόφωνα, ραδιόφωνα κλπ.
08/06/85: Το «Κανάλι 15» βγαίνει στον αέρα ένα δεκαήμερο πριν τις βουλευτικές εκλογές και καλεί τα κόμματα να παρουσιάσουν τις πολιτικές τους θέσεις μέσω των εκπομπών του σταθμού. Μ’ αυτό τον τρόπο αντιδρούν στο κρατικό μονοπώλιο και καταθέτουν τη δική τους πρόταση για την πλουραλιστική πληροφόρηση.
10/06/85: Το ΚΚΕ στήνει το δικό του σταθμό λίγο πριν τις εκλογές.
06/11/85: Βγαίνει στον αέρα ο Ραδιοφωνικός σταθμός της ΣΤΕΦ του Τ.Ε.Ι Αθήνας. Ραδιοερασιτέχνες σπουδαστές προσφέρουν τα μηχανήματά τους και θέτουν σε λειτουργία σταθμό ισχύος 30 W. Σκοπός του σταθμού η δημοσιοποίηση των προβλημάτων των σπουδαστών. Εικοσιτετράωρο πρόγραμμα με μηνύματα και μουσική βγαίνει στον αέρα για 6 μήνες. Οι δυσκολίες που αντιμετώπισαν πολλές. Μια από αυτές εσκεμμένη διακοπή ρεύματος μόνο στο χώρο του ΤΕΙ. Ο σταθμός συνέχισε να λειτουργεί με μικρή ισχύ χρησιμοποιώντας μπαταρία αυτοκινήτου. Το Υπουργείο Συγκοινωνιών θέλησε να παραβιάσει το Πανεπιστημιακό Άσυλο και να συλλάβει τους πειρατές, αλλά βρήκε τις πόρτες κλειστές.
1986
13/03/86: Τα ερτζιανά γεμίζουν από νιόβγαλτους Ραδιοερασιτέχνες, οι οποίοι οργανώνονται σε ομάδες και με επιστολές τους διαμαρτύρονται για τις παράνομες διώξεις που πληθαίνουν.
30/03/86: Το «Κανάλι 15» είναι στον αέρα. Οι συντελεστές της «Ομάδας Πρωτοβουλίας για την Ελεύθερη Ραδιοφωνία» με πρωτεργάτη τον Ρούσσο Κούνδουρο δοκιμάζουν στην πράξη την υλοποίηση των διακηρύξεών τους. Είναι 7 το απόγευμα και στους αιθέρες ακούγεται η φωνή του καθηγητή της Νομικής Φαίδωνα Βεγλέρη. Μιλά για το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της Ελεύθερης Επικοινωνίας. Εκφωνητής είναι ο Αλέξανδρος Γιώτης, από το σπίτι του όποίου εκπέμπει ο σταθμός. Μια ώρα αργότερα χτυπάει το κουδούνι. Δεν είναι ο γαλατάς αλλά ο εισαγγελέας Π.Αθανασίου. Ο τεχνικός του Υπουργείου Συγκοινωνιών προσπαθεί να αποσυνδέσει τον πομπό αλλά ο Αλέξανδρος Γιώτης τον εμποδίζει. Η εκπομπή συνεχίζεται παρουσία του εισαγγελέως, ο οποίος, είναι αλήθεια ότι δυσκολεύεται να εγκλιματισθεί στην πυρετώδη και πρωτόγνωρη ραδιοφωνική ατμόσφαιρα. Αντί για «ραδιοπειρατές» που παίζουν σκυλάδικα έχει να αντιμετωπίσει ανθρώπους των τεχνών και των γραμμάτων. Ο εισαγγελέας απομακρύνεται και από τα ερτζιανά ακούγεται «Εδώ Κανάλι 15 στα FM από τους 105. Το σύνθημά μας από δω και μπρος είναι: εκπομπή δεν γίνεται χωρίς τον Αρκουδέα» – (Αρκουδέας είναι ο αστυνομικός διευθυντής Αθηνών).
Το λόγο τώρα παίρνει ο Ρούσσος Κούνδουρος: «θα συνεχίσουμε παρά την όποια αντίδραση. Θα ανακοινωθεί από τον τύπο πότε θα γίνει αυτό. Προς το παρόν συνεχίσατε την ακρόασή μας…». Το «Κανάλι 15» σιγεί, τα μηχανήματα κατάσχονται, 17 πολίτες συλαμβάνονται και διώκονται ποινικά. Είναι ο Ρούσσος Κούνδουρος, ο Κώστας Ταχτσής, ο Γιάννης Τζαννετάκος, ο Φαίδων Βεγλέρης, ο Λεωνίδας Κόσκος, ο Αλέξανδρος Γιώτης, ο Στέλιος Κούλογλου, ο Περικλής Βασιλόπουλος, ο Άκης Κοσώνας, ο Ευάγγελος Αραμπατζής, η Μπήλιω Τσουκαλά, ο Τηλέμαχος Μαράτος, ο Σπύρος Μάνδρος και ο Λευτέρης Κουσούλης. Η υπόθεση θα πάρει το δρόμο της… Η δίκη θα γίνει στις 18/1/1988 και οι κατηγορούμενοι θα αθωωθούν.
19/09/86: Οι πολιτικές νεολαίες παίρνουν θέση υπέρ της Ελεύθερης Ραδιοφωνίας. Εξαιρείται η ΚΝΕ.
06/10/86: Στον αέρα το «Ράδιο-Επικοινωνία» με την ευθύνη της «ΕΚΟΝ ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ» και των τοπικών οργανώσεων της Αχαρνών και του Αγ. Παντελεήμονα. Από τους 90.0 MHz ακούγονται για 3 μέρες συνεντεύξεις και θέματα που ενδιαφέρουν τη νεολαία, καθώς και διακηρύξεις υπέρ της Ελεύθερης Ραδιοφωνίας.
08/10/86: Το «Κανάλι 15» ξαναβγαίνει στον αέρα. Αυτή τη φορά επιστρατεύεται ακόμα και η πυροσβεστική, τα οχήματα της οποίας παραμένουν 4 ώρες έξω από το σταθμό. Όσο κράτησε και η εκπομπή του «καναλιού 15». Στο ραδιοθάλαμο ο Μιλτιάδης Έβερτ, ο Κώστας Φιλίνης και ο Γιάννης Αβέρωφ κουβεντιάζουν για τις δημοτικές εκλογές. Ο Θεόδωρος Κατριβάνος δε συμμετέχει. Η εκπομπή τελειώνει χωρίς οι σταλμένες από το θρυλικό κ. Αρβκουδέα αστυνομικές δυνάμεις να παρέμβουν.
04/11/86: Κλείνεται η συμφωνία για την παραμονή της «Φωνής της Αμερικής», ενώ το κυνηγητό στους αιθέρες συνεχίζεται…
12/11/86: Ο Γιώργος Παπανδρέου ζητά δημοσίως απ’ την κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ να επιτρέψει την Ελεύθερη Ραδιοφωνία και προτείνει τη σύσταση ομάδας μελέτης αποτελούμενης από ειδικούς.
13/11/86: Ο προϊστάμενος των κρατικών καναλιών Άκης Τσοχατζόπουλος διαφωνεί κατηγορηματικά με την πρόταση του Γιώργου Παπανδρέου και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Κούρτης θα την αποκλείσει.
03/12/86: Ο Ανδρέας Παπανδρέου προτείνει τη σύσταση επιτροπής για την ιδιωτική ραδιοφωνία και διαβεβαιώνει πως στα τέλη Μαρτίου θα υπάρχει έτοιμη πρόταση. Την ίδια μέρα ο νεοεκλεγμένος δήμαρχος της Αθήνας Μιλτιάδης Έβερτ ζητά να δοθεί στους δήμους η δυνατότητα λειτουργίας ραδιοφωνικών σταθμών και ο διευθυντής της ΕΡΤ Ιάκωβος Καμπανέλης παίρνει θέση υπέρ της Ελεύθερης Ραδιοφωνίας.
07/12/86: Το «Κανάλι 15» οργανώνει συνέδριο με θέμα την Ελεύθερη Ραδιοφωνία και εκεί ομάδα «ραδιοπειρατών», που όπως υποστηρίζουν, ξεπερνούν τους χίλιους μόνο στην Αττική, καταθέτει τη δική της πρόταση.
11/12/86: Το 57% των ερωτηθέντων απάντησαν: «ναι στην ιδιωτική ραδιοφωνία», σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε στον τύπο. Όλο και περισσότροι πολιτικοί και γενικά δημόσιοι άντρες τάσσονται υπέρ της «Ελεύθερης Ραδιοφωνίας». Μεταξύ αυτών ο Μάνος Χατζηδάκης, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Σπύρος Πλασκοβίτης…
1987
10/01/87: Ο «Τυφλοπόντικας των FM» συνεχίζει την παρέμβασή του με εκπομπές που αυτή την περίοδο είναι αφιερωμένες σε οικολογικές και εναλλακτικές πρακτικές στο στρατό, στην εκπαίδευση, στην αντιμετώπιση των ναρκωτικών.
25/01/87: Βγαίνει στον αέρα ο «Πειρατής» στους 92,25 με επικεφαλή τον Αλέξανδρο Γιώτη που εκπροσωπεί και την «Ελεύθερη Ομοσπονδία Ελεύθερων Σταθμών». Καλή μουσική, διακηρύξεις περί «εναλλακτικής ραδιοφωνίας» και εκπομπές οινολογίας με ειδικούς οινολόγους να κάνουν αναλύσεις.
03/05/87: Ο ραδιοσταθμός του Δήμου Νέου Ηρακλείου Αττικής εκπέμπει πειραματικά στους 96,8 με ισχύ 80 Watt και τη συμμετοχή 50 νέων (ανάμεσά τους πολλοί ραδιοερασιτέχνες) της περιοχής.
29/05/87: Ο «Τυφλοπόντικας των FM» σταματά τις εκπομπές του δύο μέρες πριν την έναρξη του «Αθήνα 98,4». Με αυτό τον τρόπο διαμαρτύρεται «για τη μεθόδευση της έκδοσης αδειών και για την επιχειρούμενη άλωση της μπάντας των FM από οικονομικούς κολοσσούς».
21/5/87: Ο «Αθήνα 98,4» στον αέρα. Με διευθυντή τον Γιάννη Τζαννετάκο, εκπέμπει λειτουργώντας μέσα από το κτίριο του Δημαρχείου Αθηνών οδού Λιοσίων, με την κεραία του στο δώμα του μεγάρου, ο πρώτος Δημοτικός Ραδιοσταθμός της χώρας, ο «ΑΘΗΝΑ 9,84». Η κεραία του μεταφέρθηκε διαδοχικά στο ύψος του Λυκαβηττού, όπου αργότερα δόθηκε κυριολεκτικά μάχη για τη διατήρησή της σε σύγκρουση με τα ΜΑΤ της κρατικής εξουσίας και τελικά βρίσκεται στο ραδιοπάρκο κεραιών του Υμηττού. Οι τρεις πρωτοπόροι Δημοτικοί Ραδιοσταθμοί Αθηνών, Πειραιά, Θεσσαλονίκης, με πρώτο τον «ΑΘΗΝΑ 9,84» ήταν η πραγματική ραδιοφωνική άνοιξη της πολυφωνίας, της πολυμορφίας, της διαφορετικότητας, της εναλλακτικότητας. Ήταν ο καθαρός, ελεύθερος, γνώριμος και αγαπητός ήχος του Ραδιοφώνου της πόλης.
06/06/87: Το «Κανάλι 1» του Πειραιά βγαίνει στον αέρα. Σε σύντομο χρονικό διάστημα αλλάζει τρεις διευθυντές.
27/10/87: Από τους 97,4 εκπέμπει ο «κόκκινος» ραδιοσταθμός του Δήμου άνω Λιοσίων.
13/12/87: Δέκα δήμοι της Δυτικής Αττικής βγάζουν στον αέρα τον «Δίαυλο 10» στους 92,8 με ισχύ 1 KW, Διευθυντής ο Γιώργος Ποταμίτης και Διευθυντής προγράμματος ο Γιάννης Δράκος.
1988
25/01/88: Ψηφίζεται το Προεδρικό Διάταγμα 25/88 για την «τοπική ραδιοφωνία».
03/02/88: Βγαίνει στη δημοσιότητα η μαύρη λίστα του δημοτικού ραδιοσταθμού «Άνω Λιοσίων». Απαγορεύονται αυστηρώς από τον Δήμαρχο Σ. Πανάγο τα άσματα «καταρρέω» του Νικόλα Άσημου, «Χαιρετίσματα στην εξουσία» του Βασίλη Παπακωνσταντίνου, «για τα παιδιά που ‘ναι στο κόμμα» του Διονύση Σαββόπουλου, ο «ύμνος των μαύρων σκυλιών» του Λουκιανού Κηλαηδόνη.
10/02/88: Παρουσιάζονται, στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», στη στήλη «Ράδιο Ε», οι πρώτες συγκριτικές ακροαματικότητες της Bold και της Nielsen. Bold δίνει «Αθήνα 98,4» 18%, «Β’ Πρόγραμμα ΕΡΑ» 13%, «Α’ Πρόγραμμα ΕΡΑ» 7%, «Δ’ Πρόγραμμα ΕΡΑ» 5%, «Κανάλι 1» 4%, Τρίτο Πρόγραμμα 3%. Nielsen δίνει: «Αθήνα 98,4» 28%, «Β’ Πρόγραμμα ΕΡΑ» 12%, «Δ’ Πρόγραμμα ΕΡΑ» 8%, «Α’ Πρόγραμμα ΕΡΑ» 6%, «Κανάλι 1» 5% (9% 5-9 το απόγευμα, πολύ περισσότερο το βράδυ), «Ράδιο Ερασιτέχνες» 3%, «Τρίτο Πρόγραμμα» 1%.
18/02/88: Ο Διευθυντής της ΕΡΤ κ. Χριστοδουλίδης ανακοινώνει πως το «Δ’ Πρόγραμμα» θα μετατραπεί σε σταθμό νεολαίας.
19/02/88: Κόβεται η πετυχημένη νεανική εκπομπή του «Δ’ Προγράμματος», «Εδώ Ραδιοσυννεφούλα».
04/03/88: Νέα Ραδιο-δημοσκόπηση από τη «ΔΗΜΕΛ», ο «Δίαυλος 10» έρχεται 1ος με 25,64% στην Δυτική ΑΤΤΙΚΗ. Ακολουθεί ο «Αθήνα 98,4» με 22,44%..
07/03/88: Την ίδρυση Ραδιοσταθμού Νεολαίας ανακοινώνει και η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς.
23/03/88: Συνεδριάζει η «επιτροπή για την τοπική ραδιοφωνία» για να δώσει άδειες. Βροχή ενστάσεων. Κάποιος υπάλληλος έχασε την αίτηση του «Διαύλου 10».
30/03/88: Ο ειδικός προϊστάμενος της υπηρεσιακής μονάδας ραδιοσυχνοτήτων του υπουργείου Μεταφορών κ. Χάγιερ κάνει μελέτη και υποστηρίζει ότι στην μπάντα της Αττικής χωράνε 20 με 22 σταθμοί.
02/04/88: Συνεδριάζει η «επιτροπή για την τοπική ραδιοφωνία». Δεν δίνει άδειες. Ζητάει 37 αιτήσεις για νέους σταθμούς.
06/05/88: Ο Άκης Τσοχατζόπουλος ανακοινώνει την ίδρυση «επιτροπής δεοντολογίας» σε κάθε σταθμό. Φτιάχτηκαν χίλιες με χιλιάδες μέλη αλλά καμία δεν λειτούργησε ποτέ.
09/05/88: Ο «TOP FM» στον αέρα από το συγκρότημα Λαμπράκη.
12/05/88: Ο «Α 103» ιδιοκτησίας «53» πολιτών ξεκινά με Διευθυντή τον Μιχάλη Τριανταφυλλίδη. Αργότερα θα περάσει στα χέρια του ιδιοκτήτη κλωστουφαντουργίας Λάμπρου Γράντα.
13/05/88: Η «επιτροπή για την τοπική ραδιοφωνία» δίνει προσωρινές άδειες σε 29 σταθμούς, ενώ υποστηρίζει ότι δεν χωράνε άλλοι. Ο Ρούσσος Κούνδουρος ανακοινώνει τα αποτελέσματα της μελέτης που έκανε. Υποστηρίζει ότι μόνο 4-6 ραδιοσταθμοί μπορούν να επιβιώσουν απ’ την διαφημιστική πίττα.
23/05/88: Ο «Antenna» στον αέρα από τον εφοπλιστή Μίνω Κυριακού.
24/05/88: Ακροαματικότητες της Nielsen. Βγάζει πρώτη σε ακροαματικότητα την εκπομπή «κλασική κόμπακτ δισκοθήκη» του «98,4»! Δίνει «98,4» 31,9, «Β’ Πρόγραμμα ΕΡΑ» 14,1%, «Δ’ Πρόγραμμα» 9,7%, το «Κανάλι 1» 9,5%, «Δίαυλος 10» 8,1%
30/05/88: Ένας χρόνος «Αθήνα 98,4»
06/06/88: Ο Δημήτρης Τσοβόλας δίνει συνέντευξη στον «Antenna» και δηλώνει «Λατρεύω τα μακαρόνια». Χαμός στα σούπερ-μάρκετ!
16/06/88: Το Ράδιο «Ε», της «Ελευθεροτυπίας» αναδημοσιεύει άρθρο του Χρήστου Πασαλάρη, διευθυντή της «Μεσημβρινής», που έχει τίτλο «Χρειάζεται μπουλντόζα στον “98,4”» και υπότιτλο, «που ανήκει και ποια παράταξη εξυπηρετεί;»
14/07/88: Σύμφωνα με μετρήσεις της Nielsen, ο Κώστας Μυλωνάς του «Δίαυλου 10» είναι πρώτος με 29,7%, συνολική ακροαματικότητα 5-6 το απόγευμα.
21/07/88: Κρίση στον «TOP FM». Ο διευθυντής του Βαγγέλης Γιαννόπουλος λείπει ταξίδι για δουλειές. Διευθύντρια αναλαμβάνει η Λιάνα Κανέλη.
04/08/88: Βροχή παραιτήσεων. Ο διευθυντής Βαγγέλης Γιαννόπουλος φεύγει από τον «TOP FM» και τον ακολουθούν ο Τζίμης Πανούσης, η Σοφία Βόσσου και ο Ανδρέας Μικρούτσικος. Παραιτείται και ο Σπύρος Βέργος από το «Τέταρτο Πρόγραμμα» και τον οποίο επίσης ακολουθούν πολλοί. Παραιτείται και ο Αντώνης Χατζής από τον «SKY», τον υπό ίδρυση ραδιοσταθμό του Γιώργου Κοσκωτά.
14/08/88: Ο θρυλικός «Jeronimo Groovy» και πάλι στον αέρα με πρόγραμμα για πιτσιρικάδες. Ιδιοκτήτες του οι τρεις αδελφοί Πρωτοπαπά. Η τελευταία μέτρηση της ALCO τον Οκτώβρη του ’91 τον φέρνει πρώτο σε ακροαματικότητα στις ηλικίες 12 με 17 χρονών.
06/09/88: Η νεολαία ΠΑΣΟΚ στα ερτζιανά.
14/09/88: Παραιτείται ο Διευθυντής του «Antenna» Ιάσων Μοσχοβίτης.
19/09/88: Ο Σταύρος Θεοδωράκης μεταδίδει τραγούδια του Χατζηδάκη στο «Β’ Πρόγραμμα» παρά την απαγόρευση του μουσικοσυνθέτη.
03/11/88: Αντί ραδιοσταθμού νεολαίας, νυχτερινές εκπομπές ραδιοπειρατών στο «τέταρτο πρόγραμμα».
28/11/88: Ο Κώστας Μυλωνάς απολύεται από τον «Δίαυλο 10».
4/12/88: Αποδυναμώνεται ο «98,4». Ο Γιώργος Πολυχρονίου, ο Θόδωρος Σαράντης, ο Γιάννης Μουτσόπουλος και ο Βασίλης Κωνσταντουλάκης μεταγράφονται στον «TOP FM». Δεν του πρόσφεραν όμως ακροαματικότητα. Στο εξωτερικό μια μέτρηση λέει ότι όταν ένας σταρ μεταγράφεται απ’ τον ένα σταθμό στον άλλο παίρνει μαζί του το 40% του κοινού του. Στην Ελλάδα των διαιττόντων αστεριών δεν συνέβη ποτέ αυτό.
19/12/88: Επίσημα εγκαίνια του «Ράδιο-Αθήνα» του συγκροτήματος Κουρή στον Ταύρο. Παρών και ο Ανδρέας Παπανδρέου.
30/12/88: Στα σκαριά ραδιο-εταιρία δικτύωσης από τον «Δίαυλο 10». Θα προκύψει το ΑΚΗΜΜΕ.
1989
08/01/89: Το « Ράδιο-Αυριανή» στέλνει εξώδικο στις εταιρείες δημοσκοπήσεων υποστηρίζοντας ότι είναι πρώτο και με διαφορά.
09/01/89: Ο «90,2 Αριστερά» του ΚΚΕ στον αέρα. Διευθυντής ο Παύλος Τσίμας.
17/01/89: ο υπουργός μεταφορών κ. Γκελεστάθης δηλώνει ότι θα κλείσει όλους τους πειρατικούς σταθμούς.
19/01/89: Κοινή ανακοίνωση όλων των πολιτικών νεολαίων κατά της «λύσης» των ραδιογωνιόμετρων.
22/01/89: Ανοιχτή επιστολή του «ΗΧΩ FM» στον Ανδρέα Παπανδρέου. «Κύριε πρόεδρε, θέλουμε κι εμείς συχνότητα»
25/01/89: Στον αέρα το «Κανάλι 15» με διευθυντή τον Ρούσσο Κούνδουρο και βασικούς ιδιοκτήτες τους «Βωξίτες Παρνασσού» της οικογένειας Κυριακοπούλου.
05/02/89: Οι πρώτοι τριγμοί στον «98,4», «ο Ξαρχάκος ροκανίζει την καρέκλα Τζαννετάκου». Happening στο Ζάππειο του «ΗΧΩ FM» με αίτημα μια αδειούλα.
06/02/89: Τζαννετάκος: «τελικά δεν παραιτείται…»
08/02/89: Ο «Σούπερ FM» στον αέρα με ιδιοκτήτη τον κ. Λαγουδόντη, πρώην μέτοχο ελληνόφωνου σταθμού στον Καναδά.
10/02/89: Ο «STAR FM» του Βασίλη Τουρώνη ακούγεται στα ερτζιανά.
12/02/89: Το Υπουργείο Μεταφορών ζητάει από τον «90,2» να χαμηλώσει την ισχύ του.
28/2/89: Τα ραδιογωνιόμετρα του υπουργείου συγκοινωνιών είχαν μια μεγάλη επιτυχία. Έκλεισαν το «Ράδιο Ειρήνη» που έπαιζε κλαρίνα (για να ξανανοίξει σε λίγο)
03/03/89: Οι μετρήσεις ακροαματικότητας ενώ δίνουν στο «Δεύτερο Πρόγραμμα» της ΕΡΑ κάτι λιγότερο από 6%, φέρουν το «Κυριακάτικο Δεύτερο» με 19,2% σε απόσταση αναπνοής απ’ τον πρώτο «98,4» με 19,5%. Το πείραμα είχε πετύχει .Η κρατική ραδιοφωνία παρ’ ολίγο να αποχαρακτηριστεί. Η συνταγή ήταν απλή: Αξιοποιούμε το πολύτιμο ανθρώπινο υλικό της ΕΡΤ, ενώ παράλληλα τους αναμειγνύουμε με μερικούς ανθρώπους που πέτυχαν στην Ελεύθερη Ραδιοφωνία. Τις καθημερινές κάνουν πρόγραμμα στους σταθμούς τους και τις Κυριακές στο ανανεωμένο «Δεύτερο». Μερικοί από τους συντελεστές ήταν ο Γιάννης Πετρίδης, ο ΓιώργοςΠαπαστεφάνου, η Σεμίνα Διγενή, ο Γιώργος Παπαδάκης, ο Νάσος Αθανασίου, ο Δημήτρης Κωσταντάρας, ο Μάκης Τριανταφυλλόπουλος, ο Ανδρέας Ρουμελιώτης και άλλοι. Λίγο αργότερα το πρόγραμμα θα καταργηθεί και η «ΕΡΑ 2» θα κατρακυλήσει πάλι στο 4%.
19/03/89: Ο Νίκος Κακαουνάκης στον «SKY».
03/04/89: Και ο ραδιοσταθμός της Ιεράς Συνόδου εκπέμπει με πολλαπλάσια ισχύ απ’ αυτήν που επιτρέπεται από την άδειά του.
08/04/89: Η πρώτη συνάντηση τοπικών ραδιοσταθμών στο Πολυτεχνείο της Αθήνας. Συμμετέχουν 41 σταθμοί. Ιδρύεται από 21 σταθμούς η «Ένωση Ιδιοκτητών Ιδιωτικών Σταθμών Ελλάδας» με επικεφαλής τον «Antenna». Ο διευθυντής του «SKY» Τάσος Παπαδόπουλος καταγγέλλει πως η νέα ένωση δημιουργήθηκε «εν κρυπτώ» και οι εγγραφές έγιναν μετά από fax που έστειλε στους σταθμούς η ΚΕΤΑ της Νέας Δημοκρατίας.
16/04/89: Τους 450 έφτασαν οι αιτήσεις για τη δημιουργία νέων σταθμών. Ενόψει των εκλογών υποψήφιοι βουλευτές στήνουν ραδιοσταθμούς «μαϊμούδες» δίνοντας υποσχέσεις. Οι τοπικοί ραδιοσταθμοί αντιδρούν σε αυτό τον αθέμιτο ανταγωνισμό.
26/04/89: Ο «Ταρζάν» Μάκης Τριανταφυλλόπουλος μεταγράφεται από τον «Δίαυλο 10» στον «Antenna».
01/05/89: Η «επιτροπή για την τοπική ραδιοφωνία» δίνει άδειες.
02/05/89: Ο «Ελλάδα FM» του «Συνδέσμου Προώθησης ελληνικών Προϊόντων» είναι στον αέρα. 6 μήνες αργότερα θα απολύσει όλους του παραγωγούς και θα εκπέμπει μόνο με ελληνική μουσική και μ’ ένα άλμα θα βρεθεί στις πρώτες θέσεις της ακροαματικότητας.
04/05/89: Στους 96,1 μεγακύκλους των FM εκπέμπει ο «FLASH», ραδιοσταθμός της οικογένειας Κόκκαλη.
08/05/89: Παραιτείται η Λιάνα Κανέλη από διευθύντρια του «TOP FM».
11/05/89: Παραιτείται και ο Τάσος Παπαδόπουλος από διευθυντής του «SKY».
24/05/89: Νέες μετρήσεις της «Focus»: Ο «Antenna» για πρώτη φορά στην κορυφή με 22,5%, ακολουθούν «Αθήνα 98,4» 17,6%, «SKY» 17%, «ΕΡΑ 2» 8,3%, «90,2 Αριστερά» 7,8%, «TOP FM» 7,4% «Jeronimo Groovy» 5,9%, «Ράδιο Αθήνα» 5,3%, «Δίαυλος 10» 4,4%, «Super Fm» 4,3%, «ΕΡΑ 4» 4,3%, «Κανάλι 1» 4%, «ΕΡΑ 1» 2,5%, «Κανάλι 15» 1,2%.
01/06/89: Προεκλογική περίοδος και ο Λάκης Λαζόπουλος παίρνει συνέντευξη από τη Δήμητρα Λιάνη. Η κρίση τον «98,4» που θα καταλήξει στο lock out και στην αποπομπή του Τζαννετάκου έχει αρχίσει.
05/06/89: Συνεδριάζει η Διοικούσα Επιτροπή του «98,4» για τη συνέντευξη της Δήμητρας Λιάνη.
06/06/89: Στο «Κανάλι 15» ακούγονται σποτ εναντίον της πώλησης του σταθμού.
12/06/89: Κατάληψη στο «Κανάλι 15». Έξω από το ραδιοσταθμό της πλατείας Μαβίλη κρέμεται ένας αχυράνθρωπος. Ο Ρούσσος Κούνδουρος κατέχει μόνο το 10% των μετοχών και αποπέμπεται. Νέος διευθυντής προγράμματος ο Μάκης Μηλάτος.
20/06/89: Ο Πέτρος Ευθυμίου είναι ο καινούργιος διευθυντής του «TOP FM» στη θέση της Λιάνας Κανέλη. Διευθυντής προγράμματος ο Κώστας Γιαννουλόπουλος. Νέες είσοδοι ο Τζίμης Πανούσης με την εκπομπή του «Μικρέ πικρέ μου αράπη», ο Σταμάτης Κραουνάκης αλλά και ο Κώστας Μυλωνάς.
21/06/89: Ο Ρούσσος Κούνδουρος μηνύει το νέο διευθυντή του «Καναλιού 15» Αλέξανδρο Βέλιο, ενώ οι αποχωρήσεις των παραγωγών από τον σταθμό συνεχίζονται.
28/07/89: Η κρίση στον «98,4» ξεσπά. Ο Γιάννης Τζαννετάκος καταγγέλλει ότι τον διώχνει από τη θέση του η Νέα Δημοκρατία Πάντως την απόλυσή του την έστειλε η Δημοτική επιχείρηση. Ακολουθεί βροχή παραιτήσεων και συνέλευση των παραγωγών στη οδό Λιοσίων…
30/07/89: Λουκέτο στον «98,4». Ο σταθμός παίζει μόνο μουσική. `
02/08/89: Οι εργαζόμενοι αποφασίζουν απεργία στον «98,4», ο Μιλτιάδης Έβερτ διαφωνεί με την απόφαση.
06/09/89: Ο Γιάννης Τζαννετάκος αναλαμβάνει διευθυντής του «FLASH 96,1» και παίρνει μαζί τους στενούς συνεργάτες τους από τον «98,4».
25/09/89: Οι κάτοικοι των Τουρκοβουνίων εμποδίζουν το στήσιμο της κεραίας του «ΚΛΙΚ FM», λόγω ραδιενέργειας!
Ο Κώστας Μυλωνάς καλεί το μεσημέρι τα πιτσιρίκια να σπάσουν τα πιάτα της μαμάς. Δεκάδες οικογένειες τρώνε την επόμενη σε λαδόκολλες.
09/10/89: Ο νέος διευθυντής του «98,4» Στάμος Ζούλας κηρύσσει την αντεπίθεση του σταθμού.
16/10/89: Ο «ΚΛΙΚ FM» του Άρη Τερζόπουλου στον αέρα. Διευθυντής ο Πέτρος Κωστόπουλος.
13/11/89: Ο «Galaxy 92» στον αέρα, με γνωστά και αγαπημένα ξένα τραγούδια
20/11/89: Υπό παράιτηση ο Γ.Γ. της Δ.Ε.ΤΟ.Ρ.Σ και διευθυντής προγράμματος του «90,2» λόγω της θύελλας που ξέσπασε για τους αναμεταδότες του ραδιοσταθμού της Αριστεράς.
22/11/89: Οι ραδιοσταθμοί που εκπέμπουν στην Ελλάδα φτάνουν τους 617.
10/12/89: «Focus»: η διαφορά του «Antenna» από τον «SKY» αυξάνει. «Antenna» 26,6%, «SKY» 16%, «98,4» 12,5%, «FLASH» 5,6%
14/12/89: Ο Γιάννης Τζαννετάκος λόγω οικονομικών και άλλων διαφωνιών παραιτείται χωρίς πολύ θόρυβο από τον «FLASH». Τα ηνία αναλαμβάνει η Ελένη Κόκκαλη.
21/12/89: Με κοινό κείμενό τους που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» το «Κανάλι 15» και ο «KΛΙΚ FM» αμφισβητούν εμπεριστατωμένα τις ραδιο-μετρήσεις.
26/12/89: Κατάληψη από νεαρούς αναρχοσυνδικαλιστές του «Ράδιο 5» γιατί ο σταθμός αρνήθηκε να μεταδώσει ανακοίνωσή τους κατά του πρωθυπουργού της Ρουμανίας Τσαουσέσκου που καταρέει μαζί με το κομμουνιστικό καθεστώς.
1990
07/01/90: «Ράδιο Ξένιος» βαπτίζεται η δημοτική ραδιοφωνία Άνω Λιοσίων που εκπέμπει στους 97,4 μεγακύκλους.
08/01/90: Τα πρώτα του γενέθλια γιορτάζει ο «902 Αριστερά στα FM».
09/01/90: Ζεύξη στις ειδήσεις και στις πολιτικές εκπομπές επιχειρούν οι «Δίαυλος 10», «Τικ-Τακ», «Ράδιο 5», «Ξένιος», «Επικοινωνία», παρ’ όλες τις απαγορεύσεις του νόμου περί τοπικής ραδιοφωνίας.
30/01/90: Το «Κανάλι 15» απολύει τους δημοσιογράφους του και από δω και πέρα θα παίζει μόνο μουσική. Εν τω μεταξύ έχουν αποχωρήσει θορυβωδώς οι μουσικοί παραγωγοί του.
03/02/90: Στη συνέλευση της Δ.Ε.ΤΟ.Ρ.Σ. τροποποιείται το καταστατικό και εκλέγεται πρώτος σε ψήφους ο Αντώνης Πετρίδης του Jeronimo Groovy για να εκλεγεί λίγες μέρες μετά πρόεδρος.
01/03/90: Τους πιο φανατικούς ακροατές έχει το «Ράδιο Αυριανή» και ο «Galaxy» σύμφωνα με τις μετρήσεις της Nielsen, αφού ο μέσος όρος ακρόασή τους ξεπερνάει τις 3 ώρες την ημέρα.
03/03/90: Φεύγει ο Ρούσσος Κούνδουρος. Η ελεύθερη ραδιοφωνία θρηνεί τον πρωτοπόρο της. Έναν άνθρωπο ονειροπόλο και πεισματάρη.
09/03/90: Ο Μίνως Κυριακού επιβάλλει πρόστιμα σ’ όποιον παραγωγό παίξει Μαρινέλλα. Ο Πέτρος Κωλλέτης δεν υπάκούει και την επόμενη βάζει στο πλατώ τους απαγορευμένους δίσκους της Μαρινέλλας.
26/04/90: Συνεδρίασε το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης για να ορίσει τις ημερομηνίες που θα συζητηθούν οι αιτήσεις για νέες άδειες διάρκειας 2 ετών.
31/05/90: Τρίτα γενέθλια του «98,4» και γιορτές αγάπης, μίσους και πάθους οργανώθηκαν για τους φανατικούς του σταθμού.
01/06/90: Την ίδια ώρα όλοι οι Ρ/Σ της χώρας διοργανώνουν συζήτηση για το άρθρο 8 του νέου φορολογικού νομοσχεδίου που αφορά την επιβολή ειδικού φόρου 7% επί των διαφημίσεων.
10/09/90: «Ωχ». Ένα ραδιόφωνο βγήκε σήμερα στον αέρα ένθετο μέσα στον «SUPER 89,8». Τριανταφυλλόπουλος, Τριάντης, Πανούσης, Λυγερός, Κοσώνας, Πετρίδης, Τριανταφυλλίδης, Μυλωνας κ.α
11/10/90: Ο Κώστας Μυλωνάς ζήτησε τη γνώμη των ακροατών για τη 17 Νοέμβρη. Την επόμενη μέρα ο εισαγγελέας πρωτοδικών δίνει εντολή να ανακριθεί. Διώκεται και ο «Ωχ FM» αφού δεν έχει άδεια (όπως κάνουν όλοι οι σταθμοί δηλαδή)
28/10/90: Οι δημοτικές εκλογές τελείωσαν. Η δημοτική ραδιοφωνία αλλάζει χέρια, ενώ πολλές είναι οι αλλαγές στα πρόσωπα και στις θέσεις.
07/11/90: Το «Κανάλι 15» μετά από μια σύντομη και ταραγμένη ζωή κλείνει τον κύκλο του.
14/11/90: Μετακομίζει ο «TOP FM» από το συγκρότημα Λαμπράκη στον τρίτο όροφο της οδού Φιλλελήνων και γίνεται «POP FM». Νέος ιδιοκτήτης του νέου non-stop μουσικού σταθμού είναι ο Γιάννης Αλαφούζος.
05/12/90: Αυξήθηκαν τα έσοδα των Ρ/Σ από διαφημίσεις κατά 34,15% συγκριτικά με τον περασμένο χρόνο. Κι ενώ τα περισσότερα διαφημιστικά μηνύματα ακούγονται από τον «SKY» με επόμενους τον «Antenna» και τον «Αθήνα 98,4» αυτό δεν εμποδίζει να έχει τα μεγαλύτερα έσοδα από τις διαφημίσεις ο «Antenna», με δεύτερο τον «SKY» και τρίτο (με μεγάλη διαφορά) τον «Αθήνα 98,4».
12/12/90: Ο «TOP FM» έγινε τελικά «POP FM» με μουσική 24 ώρες το 24ωρο χωρίς ειδήσεις, σχόλια αλλά ούτε και DJ’s. Οι δισκογραφικές εταιρείες αντιδρούν.
28/12/90: «SKY» 23,6%, «Antenna» 15,5%, «Αθήνα 98,4» 7,5%, «Galaxy 92» 6,2%, «ΕΛΛΑΔΑ FM» 5,5% και «ΚΛΙΚ FM» 5%.
Αποσπασμα απο το βιβλίο «Είμαστε στον Αέρα» του Ανδρέα Ρουμελιώτη
Η συναρπαστική ιστορία της Ελεύθερης Ραδιοφωνίας των '80ς στην Ελλάδα
Από μικρό παιδί είχα τρέλα με το ραδιόφωνο. Το όνειρό μου ήταν (και σε ένα βαθμό είναι) να έκανα εκπομπή στο -αναλογικό- ραδιόφωνο, με λόγια και μουσική. Όταν έφευγαν οι δικοί μου, μιλάω για τέλη δεκαετίας του '80, πήγαινα στο σαλόνι, έβγαζα τους δίσκους και τις κασέτες και παρουσίαζα, χωρίς να με ακούει κανείς. Είχα όνομα εκπομπής, υποτιθέμενους συνεργάτες που ευχαριστούσα, τσαρτς, ειδήσεις, τα πάντα. Όσα συνέβαιναν γύρω μου, ή μάλλον στο ραδιόφωνό μου, με είχαν εμπνεύσει τρομερά. Μέχρι το '86-87 στη Θεσσαλονίκη μόνο τα κρατικά προγράμματα έπαιζαν, και για ένα παιδί ήταν ιδιαιτέρως βαρετά. Με την έλευση της ελεύθερης ραδιοφωνίας η ζωή μου άλλαξε. Κι όταν πια γεννήθηκε ο πρώτος σταθμός που έπαιζε όλη μέρα μόνο ξένη μουσική, ο 101 FM Stereo, σχεδόν δεν ήθελα να κοιμηθώ. Πήγαινα γνώριζα τους dj, τηλεφωνούσα σε διαγωνισμούς και κέρδιζα δώρα - και άρχισα φυσικά να κάνω τις εκπομπές μου στα κρυφά, στο σαλόνι, έχοντας το νου μου μην ακούσω το ασανσέρ ή την πόρτα να ανοίγει, και ρεζιλευτώ. Κι ενώ έζησα τη χαρά της ελεύθερης ραδιοφωνίας, ποτέ μέχρι τώρα δεν είχα μάθει την ιστορία του πώς φτάσαμε ως εκεί. Στο metajournalism διάβασα, μονορούφι, το Χρονολόγιο, αποσπάσματα δηλαδή απ' το “Είμαστε στον Αέρα” του Α.Ρουμελιώτη, 1991, Εκδόσεις Παρατηρητή.
Απ' αυτό, επέλεξα μερικά απ' τα γεγονότα που μου έκαναν τη μεγαλύτερη εντύπωση...
(Η επιλογή των εικόνων και των βίντεο είναι δική μου)
Από την παρανομία στη νομιμότητα
Η περίοδος από το 1974 ως το 1990 θεωρείται ότι άλλαξε τη ροή της ιστορίας σε ότι αφορά την ελληνική ραδιοφωνία, με την εμφάνιση και ιδιωτικό ραδιόφωνο. Από τους πειρατές της εποχής (που συνεχίζουν την παράδοση της δεκαετίας του 1960) ως τους πρώτους νόμιμους σταθμούς, η πορεία έχει να επιδείξει σημαντικές προσπάθειες, όνειρα, κυνηγητά και σίγουρα πολλά ευτράπελα. Αυτή τη διαδρομή θα προσπαθήσουμε να ακολουθήσουμε, στο ραδιοφωνικό χάρτη της Αθήνας αναφέροντας μερικούς απ' τους σημαντικότερους σταθμούς της.
Δεκαετία 1970
1973
Νοέμβριος. Εκπέμπει ο σταθμός των «Ελεύθερων Πολιορκημένων» του Πολυτεχνείου και τον αναμεταδίδουν αρκετοί ραδιοπειρατές.
1975
Χειμώνας. Ο πρώτος πολιτικός που απείλησε ότι θα βγάλει στον αέρα πειρατικό σταθμό ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου, στη διάρκεια της συζήτησης για το επίμαχο άρθρο 15 του συντάγματος. [Όταν έγινε ο ίδιος Πρωθυπουργός βέβαια, προσπαθούσε να αποτρέψει την απελευθέρωση της ραδιοφωνίας με νύχια και με δόντια.]
1979
Χειμώνας. Εκπέμπουν οι Ρ/Σ των φοιτητικών καταλήψεων ενάντια στον νόμο «815»για την ανώτατη εκπαίδευση που έχει ετοιμάσει η κυβέρνηση Καραμανλή. Εκτός από συνθήματα, μουσική και συζητήσεις, διαβάζονται διακηρύξεις υπέρ της ελεύθερης ραδιοφωνίας. Σε περιοδικά της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς εκείνης της εποχής δημοσιεύονται φωτογραφίες απ’ το στούντιο με μαύρη γραμμή στα μάτια για να μην αναγνωρίζονται οι εκφωνητές.
Δεκαετία 1980
1981
19/10/81: «Το Ράδιο του Δρόμου» βγαίνει στον αέρα ανήμερα στις εκλογές. Μεταδίδει συζητήσεις με άτομα της Άκρας Αριστεράς, βγαίνει στο δρόμο και μιλά με τους νικητές που πανηγυρίζουν.
Μια ώρα κάθε Κυριακή, σαν τη θεία λειτουργία, μεταδίδει τις ηχογραφημένες εκπομπές του από εναλλασσόμενα σημεία, με έναν πομπό 40 Watt και με τους τσιλιαδόρους πάντα σε ετοιμότητα. Ο Γιάννης Χρυσοβέργης και ο Γιώργος Τσιάνης είναι η ψυχή του σταθμού. Τους ενισχύουν η Μαρία Πρεσβέλου, η Μαργαρίτα Τζανουδάκη και οι τεχνικοί Νάσος Κοσμάς και Γιάννης Χρυσόγελος.
20/05/81: Ο «Τυφλοπόντικας των fm» αφήνει τα υπόγεια και διασχίζει τους αιθέρες. Εκπομπές λόγου με σάτιρα. Πολιτικο-κοινωνικά σχόλια, ειδήσεις από της Ελλάδα και το εξωτερικό. Δραματοποιημένες λογοτεχνικές εκπομπές, μουσική της ανεξάρτητης Rock σκηνής, της λατινικής μουσικής αλλά και ρεμπέτικα και λαϊκά είναι τα μουσικά είδη που ακούν οι ακροατές του «Τυφλοπόντικα των FM».
1982
15/01/82: «Το Ράδιο του Δρόμου» επισκέπτεται ο Ντάνος Κρυστάλλης (πράκτωρ της ΚΥΠ που παρίστανε τον αριστεριστή) δηλώνει fan και τους υπόσχεται τεχνική βοήθεια.
Την Κυριακή στην τακτική εκπομπή τους δύο περιπολικά τους κάνουν μπλόκο. Οι τσιλιαδόροι τους μυρίζονται έγκαιρα και φυγαδεύουν τον πομπό. Οι τεχνικές βελτιώσεις δεν θα γίνουν, το «Ράδιο του Δρόμου» δεν θα ξαναβγεί στον αέρα. Ο Κρυστάλλης ήξερε καλά τη δουλειά του…
01/04/82: Αντι-φεστιβάλ (του περιοδικού Αντί) και ένας ραδιοσταθμός γεννήθηκε με συγκεκριμένη διάρκεια ζωής. Την ευθύνη του σταθμού αναλαμβάνουν οι συντελεστές του «Ράδιο του Δρόμου».
1983
15/12/83: «Ράδιο-Αντίλαλος» στους 108,8 του περιοδικού Αντί. Ο σταθμός που δεν έχει σκοπό να αναμεταδίδει διαφημιστικά μηνύματα. Στον αέρα συνέχεια οι απόψεις του Μανώλη Αναγνωστάκη, της Δήμητρας Γαλάνη, του Ηλία Ηλιού, του Π. Κανελλόπουλου, του Λ. Κηλαηδόνη, του Δημήτρη Τσάτσου, του Διονύση Σαββόπουλου.
16/12/83: «Ράδιο-Αντίλαλος» δεύτερη μέρα στον αέρα. Ο Μπόστ γράφει και διαβάζει χιουμοριστικές ειδήσεις και ο Διονύσης παίζει ζωντανά στο πιάνο. Απ’ έξω δύο ραδιογωνιόμετρα για να εντοπίσουν το σταθμό – λες και δεν ήξεραν που ήταν – και πολύ «ασφάλεια». Απειλούν πως θα σπάσουν την πόρτα. Στο άνοιγμά της βρίσκουν τον Κώστα Ζουράρι στο πιάνο και το Διονύση Σαββόπουλο να τραγουδά. Μαζί τους ο Χρήστος Παπουτσάκης (διευθυντής του περιοδικού), οι συνεργάτες του περιοδικού και μερικοί φίλοι που συμμετέχουν στο «πάρτι»
Ο πομπός έχει ήδη κάνει φτερά. Από τα «εγκληματικά» όργανα εκπομπής υπάρχουν κάποιες κασέτες, κάποια σκόρπια κείμενα και κανα-δυο μικρόφωνα. Υπό τη συνοδεία του πιάνου συνεχίζουν το ψάξιμο τα όργανα της τάξης. Οι καλεσμένοι του Χρήστου Παπουτσάκη δεν αποφασίζουν να διαλύσουν το πάρτι κι όταν τους το επιβάλουν ο Διονύσης ρωτά: «θα πάμε με την κλούβα ή με τα πόδια στο τμήμα;». «Με την κλούβα».
17/12/83: Ο Δημήτρης Μαρούδας (κυβερνητικός εκπρόσωπος, φωτο κάτω δεξιά) δηλώνει για το «Ράδιο-Αντίλαλος»: «Απέναντι στο νόμο δεν υπάρχουν δύο κατηγορίες πολιτών» .
19/12/83: Το Κ.Κ.Ε και το ΚΟΔΗΣΟ καταγγέλλουν με ανακοινώσεις τους το κλείσιμο του «Αντίλαλου».
20/12/83: «Οι παράνομοι ραδιοσταθμοί θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των πτήσεων», δηλώνει ο υφυπουργός συγκοινωνιών Σήφης Βαλυράκης.
28/12/83: Στην ΑΣΟΕΕ (Οικονομικό Πανεπιστήμιο) οργανώνεται «εναλλακτικό επταήμερο». Ανάμεσα στις εναλλακτικές προτάσεις και μια πρόταση για εναλλακτικό ραδιόφωνο. Στις εκδηλώσεις προσφέρονται φρούτα υπό το φως των κεριών και για 20 λεπτά όλη αυτή η ατμόσφαιρα αναπαράγεται στον αέρα μέσω ενός πομπού.
1984
14/02/84: Επωφελούμενο από το πανεπιστημιακό άσυλο, το «Ράδιο Πείραμα» βγαίνει στον αέρα από το Πάντειο με ευθύνη της φοιτητικής παράταξης «Δημοκρατικός Αγώνας»του Κ.Κ.Ε (Εσωτερικού).
Ακούγονται συνεντεύξεις φοιτητών, αναφορές στο ιστορικό των ραδιοερασιτεχνών στη Γαλλία, διαβάζονται απαγορευμένα κείμενα και παίζονται τραγούδια των Πουλικάκου, Γλέζου, Κωχ, Σαββόπυλου, Πελόμα Μποκιού, απαγορευμένα από τη λογοκρισία.
Την ίδια μέρα ραδιοπειρατής καταδικάζεται σε 20 μέρες φυλάκιση. Έκανε εκπομπή για τα όμορφα μάτια μιας κοπέλας. Στην απολογία του θα πει: «Ερωτεύθηκα μια 17χρονη η οποία με εγκατέλειψε για χάρη ενός άλλου που είχε «παράνομο» ραδιοσταθμό. Προμηθεύτηκα κι εγώ ένα σταθμό για να της αφιερώνω τραγούδια».
16/02/84: Τυφλός ραδιοπειρατής καταδικάζεται σε 25 μέρες φυλάκιση από το Β’ Τριμελές Εφετείο. Ο Γιάννης Οικονομίδης είπε στο δικαστήριο: «Δεν έκανα διαφημίσεις και δεν εμπόδιζα τις επικοινωνίες, έδινα διέξοδο στην επιθυμία μου να γνωρίζω πολλούς φίλους. Παρέες δεν έχω, δεν βλέπω και δεν απολαμβάνω τίποτα. Με το σταθμό έβλεπα τον κόσμο».
17/02/84: Τρίτη μέρα για το «Ράδιο Πείραμα» του Δημοκρατικού Αγώνα που λειτουργεί στην Πάντειο και στον αέρα βγαίνει μια συζήτηση γύρω από την ελεύθερη ραδιοφωνία με τη συμμετοχή του καθηγητή Δημήτρη Τσάτσου, του συνθέτη Λουκιανού Κηλαηδόνη και εκπροσώπου του Αντί και της Αυγής.
Αργά το βράδυ υποχρεώθηκε σε σιγή μετά την παρέμβαση του Θεόδωρου Καραγιαννίδη, μέλους του Κ.Σ της ΕΦΕΕ και ηγετικό στέλεχος της ΚΝΕ., ο οποίος συνοδευόμενος από κάμποσους καμπόσους, κατάφερε να τον διαλύσει. Οι φοιτητές μαζί με τον Κηλαηδόνη τραγουδούν «είμαι ένας φτωχός και μόνος κάου-μπόι».
02/06/84: Ο σταθμός «Ελεύθερη Ραδιοφωνία» παρ’ όλες τις διώξεις, συνεχίζει να βγαίνει στον αέρα από την Πολυτεχνειούπολη στου Ζωγράφου. Τα ραδιογωνιόμετρα τους εντοπίζουν αλλά η σύλληψή τους εμποδίζεται από την ΕΦΕΕ. Λίγες μέρες μετά η «Ελεύθερη Ραδιοφωνία» θα σιγήσει.
09/06/84: Ο «Play Boy» και ο Σπύρος Χάρλεϊ κερδίζουν την προσοχή των ακροατών αλλά και του εισαγγελέα.
1985
10/01/85: Ο «Τυφλοπόντικας των FM» διακόπτει τη λειτουργία του λόγω σύλληψης των Άκη Ασπρογέρακα, Μάκη Καρακιανίτη και Κατερίνας Λασιθιωτάκη, οι οποίοι καταδικάζονται πρωτόδικα σε 5 μήνες φυλάκιση. Τα μηχανήματα εκπομπής του ραδιοφώνου κατάσχονται, καθώς και οι δίσκοι, κασετόφωνα, ραδιόφωνα κλπ.
08/06/85: Το «Κανάλι 15» βγαίνει στον αέρα ένα δεκαήμερο πριν τις βουλευτικές εκλογές και καλεί τα κόμματα να παρουσιάσουν τις πολιτικές τους θέσεις μέσω των εκπομπών του σταθμού. Μ’ αυτό τον τρόπο αντιδρούν στο κρατικό μονοπώλιο και καταθέτουν τη δική τους πρόταση για την πλουραλιστική πληροφόρηση.
10/06/85: Το ΚΚΕ στήνει το δικό του σταθμό λίγο πριν τις εκλογές.
1986
30/03/86: Το «Κανάλι 15» είναι πια κανονικά στον αέρα.
Οι συντελεστές της «Ομάδας Πρωτοβουλίας για την Ελεύθερη Ραδιοφωνία» με πρωτεργάτη τον Ρούσσο Κούνδουρο δοκιμάζουν στην πράξη την υλοποίηση των διακηρύξεών τους.
Είναι 7 το απόγευμα και στους αιθέρες ακούγεται η φωνή του καθηγητή της Νομικής Φαίδωνα Βεγλέρη. Μιλά για το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της Ελεύθερης Επικοινωνίας. Εκφωνητής είναι ο Αλέξανδρος Γιώτης, από το σπίτι του όποίου εκπέμπει ο σταθμός
Μια ώρα αργότερα χτυπάει το κουδούνι. Δεν είναι ο γαλατάς αλλά ο εισαγγελέας Π.Αθανασίου. Ο τεχνικός του Υπουργείου Συγκοινωνιών προσπαθεί να αποσυνδέσει τον πομπό αλλά ο Αλέξανδρος Γιώτης τον εμποδίζει. Η εκπομπή συνεχίζεται παρουσία του εισαγγελέως, ο οποίος, είναι αλήθεια ότι δυσκολεύεται να εγκλιματισθεί στην πυρετώδη και πρωτόγνωρη ραδιοφωνική ατμόσφαιρα. Αντί για «ραδιοπειρατές» που παίζουν σκυλάδικα έχει να αντιμετωπίσει ανθρώπους των τεχνών και των γραμμάτων.
Ο εισαγγελέας απομακρύνεται και από τα ερτζιανά ακούγεται «Εδώ Κανάλι 15 στα FM από τους 105. Το σύνθημά μας από δω και μπρος είναι: εκπομπή δεν γίνεται χωρίς τον Αρκουδέα» – (Αρκουδέας είναι ο αστυνομικός διευθυντής Αθηνών).
Το λόγο τώρα παίρνει ο Ρούσσος Κούνδουρος: «θα συνεχίσουμε παρά την όποια αντίδραση. Θα ανακοινωθεί από τον τύπο πότε θα γίνει αυτό. Προς το παρόν συνεχίσατε την ακρόασή μας…».
Το «Κανάλι 15» σιγεί, τα μηχανήματα κατάσχονται, 17 πολίτες συλλαμβάνονται και διώκονται ποινικά. Είναι ο Ρούσσος Κούνδουρος, ο Κώστας Ταχτσής, ο Γιάννης Τζαννετάκος, ο Φαίδων Βεγλέρης, ο Λεωνίδας Κόσκος, ο Αλέξανδρος Γιώτης, ο Στέλιος Κούλογλου, ο Περικλής Βασιλόπουλος, ο Άκης Κοσώνας, ο Ευάγγελος Αραμπατζής, η Μπήλιω Τσουκαλά, ο Τηλέμαχος Μαράτος, ο Σπύρος Μάνδρος και ο Λευτέρης Κουσούλης. Η υπόθεση θα πάρει το δρόμο της…
Η δίκη θα γίνει στις 18/1/1988 και οι κατηγορούμενοι θα αθωωθούν.
19/09/86: Οι πολιτικές νεολαίες παίρνουν θέση υπέρ της Ελεύθερης Ραδιοφωνίας. Εξαιρείται η ΚΝΕ.
08/10/86: Το «Κανάλι 15» ξαναβγαίνει στον αέρα. Αυτή τη φορά επιστρατεύεται ακόμα και η πυροσβεστική, τα οχήματα της οποίας παραμένουν 4 ώρες έξω από το σταθμό. Όσο κράτησε και η εκπομπή του «καναλιού 15». Στο ραδιοθάλαμο ο Μιλτιάδης Έβερτ, ο Κώστας Φιλίνης και ο Γιάννης Αβέρωφ κουβεντιάζουν για τις δημοτικές εκλογές. Ο Θεόδωρος Κατριβάνος δε συμμετέχει. Η εκπομπή τελειώνει χωρίς οι σταλμένες από το θρυλικό κ. Αρκουδέα αστυνομικές δυνάμεις να παρέμβουν.
04/11/86: Κλείνεται η συμφωνία για την παραμονή της «Φωνής της Αμερικής», ενώ το κυνηγητό στους αιθέρες συνεχίζεται…
12/11/86: Ο Γιώργος Παπανδρέου ζητά δημοσίως απ’ την κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ να επιτρέψει την Ελεύθερη Ραδιοφωνία και προτείνει τη σύσταση ομάδας μελέτης αποτελούμενης από ειδικούς.
13/11/86: Ο προϊστάμενος των κρατικών καναλιών Άκης Τσοχατζόπουλος διαφωνεί κατηγορηματικά με την πρόταση του Γιώργου Παπανδρέου, το ίδιο κι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Κούρτης θα την αποκλείσει.
03/12/86: Ο Ανδρέας Παπανδρέου προτείνει τη σύσταση επιτροπής για την ιδιωτική ραδιοφωνία και διαβεβαιώνει πως στα τέλη Μαρτίου θα υπάρχει έτοιμη πρόταση.
Την ίδια μέρα ο νεοεκλεγμένος δήμαρχος της Αθήνας Μιλτιάδης Έβερτ ζητά να δοθεί στους δήμους η δυνατότητα λειτουργίας ραδιοφωνικών σταθμών.
Να σημειωθεί ότι ακόμα και ο τότε διευθυντής της ΕΡΤ Ιάκωβος Καμπανέλλης παίρνει θέση υπέρ της Ελεύθερης Ραδιοφωνίας.
11/12/86: Το 57% των ερωτηθέντων απάντησαν: «ναι στην ιδιωτική ραδιοφωνία», σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε στον τύπο. Όλο και περισσότεροι πολιτικοί και γενικά δημόσιοι άντρες τάσσονται υπέρ της «Ελεύθερης Ραδιοφωνίας». Μεταξύ αυτών ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Σπύρος Πλασκοβίτης…
1987
25/01/87: Βγαίνει στον αέρα ο «Πειρατής» στους 92,25 με επικεφαλή τον Αλέξανδρο Γιώτη που εκπροσωπεί και την «Ελεύθερη Ομοσπονδία Ελεύθερων Σταθμών». Καλή μουσική, διακηρύξεις περί «εναλλακτικής ραδιοφωνίας» και εκπομπές οινολογίας με ειδικούς οινολόγους να κάνουν αναλύσεις.
29/05/87: Ο «Τυφλοπόντικας των FM» σταματά τις εκπομπές του δύο μέρες πριν την έναρξη του «Αθήνα 98,4». Με αυτό τον τρόπο διαμαρτύρεται «για τη μεθόδευση της έκδοσης αδειών και για την επιχειρούμενη άλωση της μπάντας των FM από οικονομικούς κολοσσούς».
21/5/87: Ο «Αθήνα 98,4» στον αέρα.
Με διευθυντή τον Γιάννη Τζαννετάκο, εκπέμπει λειτουργώντας μέσα από το κτίριο του Δημαρχείου Αθηνών οδού Λιοσίων, με την κεραία του στο δώμα του μεγάρου, ο πρώτος Δημοτικός Ραδιοσταθμός της χώρας, ο «ΑΘΗΝΑ 9,84». Η κεραία του μεταφέρθηκε διαδοχικά στο ύψος του Λυκαβηττού, όπου αργότερα δόθηκε κυριολεκτικά μάχη για τη διατήρησή της σε σύγκρουση με τα ΜΑΤ της κρατικής εξουσίας και τελικά βρίσκεται στο ραδιοπάρκο κεραιών του Υμηττού.
Οι τρεις πρωτοπόροι Δημοτικοί Ραδιοσταθμοί Αθηνών, Πειραιά, Θεσσαλονίκης, με πρώτο τον «ΑΘΗΝΑ 9,84» ήταν η πραγματική ραδιοφωνική άνοιξη της πολυφωνίας, της πολυμορφίας, της διαφορετικότητας, της εναλλακτικότητας. Ήταν ο καθαρός, ελεύθερος, γνώριμος και αγαπητός ήχος του Ραδιοφώνου της πόλης.
Και η ζωή συνεχίστηκε...
